%0 Journal Article %T بررسی تطبیقی رویکردهای هرمنوتیک فلسفی در تفسیر قرآن %J پژوهش های تفسیر تطبیقی %I دانشگاه قم %Z 2476-4191 %A ایزدی, محسن %D 2019 %\ 02/20/2019 %V 4 %N 2 %P 271-296 %! بررسی تطبیقی رویکردهای هرمنوتیک فلسفی در تفسیر قرآن %K کلیدواژه‌ها: تفسیر قرآن %K هرمنوتیک فلسفی %K پیش‌فهم %K عقل %K طهارت نفس %R 10.22091/ptt.2019.3981.1493 %X   بررسی تطبیقی رویکردهای هرمنوتیک فلسفی در تفسیر قرآن محسن ایزدی* تاریخ ارسال: 25/03/97   |   تاریخ پذیرش: 20/08/97 چکیده هرمنوتیک فلسفی به بررسی و تحلیل تفسیر متون می‌پردازد. خاستگاه این دانش که فلسفه غرب است، با نام فیلسوفانی مانند هیدگر و گادامر پیوند خورده است. در بین اندیشمندان مسلمان، بررسی فرایند تفسیر قرآن و تحلیل کم‌وکیف تأثیر پیش‌فهم‌ها و گرایش‌های مفسر در تفسیر او، سابقه‌ای دیرینه دارد. در عرصه دین‌پژوهی اسلامی معاصر نیز برخی نواندیشان با اقتباس از آموزه‌های هرمنوتیک فلسفی رایج در غرب و با رویکردی حداکثری، تأثیرپذیری معرفت دینی از معارف بشری را تئوریزه کرده‌اند. تأثیر برخی از پیش‌فرض‌ها به‌عنوان «مبانی تفسیر قرآن» مورد وفاق همگان است؛ اما آنچه در بین صاحب‌نظران این عرصه محل اختلاف می‌باشد، عبارت است از: تأثیر پیش‌فهم‌های فلسفی، کلامی، عرفانی، روان‌شناختی، سیاسی و ....، نیز تأثیر انتظارات و علائق مفسر در تفسیر قرآن. در این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی، رویکردهای هرمنوتیک فلسفی در تفسیر قرآن را مورد تحلیل و بررسی تطبیقی قرار داده و با تقسیم این رویکردها به افراطی، تفریطی و اعتدالی به بررسی و نقد دو رویکرد اول پرداخته‌ایم. سپس، با تبیین و تثبیت رویکرد اعتدالی، عقلانیت و طهارت نفس را به عنوان شرایط لازم جهت استفاده از پیش‌فهم‌ها و گرایش‌ها معرفی کرده‌ایم. کلیدواژگان تفسیر قرآن، هرمنوتیک فلسفی، پیش‌فهم، عقل، طهارت نفس. * Associate Professor, Department of Islamic Teachings, University of Qom,   |   Mohseneizadi@yahoo.com * دانشیار گروه معارف اسلامی دانشگاه قم   |   Mohseneizadi@yahoo.com %U https://ptt.qom.ac.ir/article_1242_795414b929e7d3ad9aeb7ceeb6284e00.pdf