منظورشناسی و مصداق یابی کنز با تحلیل تطبیقی آرای مفسران

نوع مقاله : علمی و پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری پردیس بین الملل دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشیاردانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد

3 استادیار دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

چکیده:
آیات «صاحب عنوان» قرآن به آیاتی گفته می‌شود که نامی خاص برآنها گذاشته شده باشد. در میان آیات «صاحب عنوان»، «آیه کنز» یا «احبار» از آیات اقتصادی قابل توجه است. در این آیه، از کنز برداشت‌های گوناگونی ارائه شده‌است که گاه با یکدیگر قابل جمع نمی‌باشند. برداشتهای گوناگون از آیه‌ی مذکور، این نوشتار را بر آن داشت تا با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی، نظرات و دیدگاه‌های گوناگون را گردآوری کند و آن‌ها را در معرض ارزیابی اصول و قواعد تفسیری قرار دهد تا نقاط ضعف و قوت دیدگاه‌های گوناگون پیدا شود و دیدگاه برگزیده خودش را نشان دهد. در این میان، دیدگاه نخست مبنی بر روایی انباشت ثروت در صورت پرداخت زکات به دلایل گوناگون مردود اعلام می‌شود. و دیدگاه دوم مبنی بر عدم روایی انباشت ثروت، دیدگاهی صحیح ولی نادقیق معرفی می‌شود که پاسخگوی همه‌ی مسائل اقتصادی کنونی نمی‌باشد. اما دیدگاه سوم مبنی بر عدم روایی خروج ثروت از گردش مالی جامعه، به عنوان کامل‌ترین و دقیق‌ترین دیدگاه معرفی می‌شود که بسیاری از معاملات اقتصادی روز را پوشش می‌دهد و پاسخ‌گوی ابهامات و گره‌های اقتصادی جامعه‌ی امروزی می‌باشد.
کلید‌واژه ها: آیه کنز، آیه احبار، گنج‌اندوزی، آیات صاحب عنوان، انباشت ثروت، پرداخت زکات، دیدگاه‌های مفسران.

تازه های تحقیق

نتیجه‌گیری

برخی از قرائت­های آیه­ی «وَ الَّذِینَ یَکْنِزُونَ الذَّهَبَ وَ الْفِضَّةَ»، سرزنش ثروت‌اندوزی را محدود به یهود و نصاری می­دانند و مسلمانان را از حکم آیه معاف می­دانند که با قرائت مشهور و اقوال مشهور تفسیری ناسازگار است.

برخی از برداشت­های تفسیری از آیه کنز، انباشت ثروت را در صورت پرداخت زکاتش جایز می داند که با ظاهر آیه، روایات تفسیری و دیدگاه برخی از مفسران معاصر ناسازگار است.

برخی از قرائت­های آیه­ی کنز، علاوه بر پرداخت زکات واجب، هزینه­ی ثروت در راه اموری چون جهاد، کمک به مستمندان، اقامه شعائر دینی و ... را نیز واجب می­دانند و با این برداشت از آیه، انباشت ثروت را تحریم می­کنند.  

از دقت در معنای کنز بر می­آید که هر نوع ذخیره‌سازی طلا، نقره یا سایر انواع ثروت حرام است و برای کسانی که ثروت را ذخیره می‌کنند، وعده عذاب داده شده است.

پول، طلا، نقره و هر گونه ثروتی نباید از گردش معاملات و نیازهای جامعه خارج شده و راکد نگه ‌داشته ‌شود. بلکه این ثروت باید از ایستایی و رکود خارج شده و در راه رونق دادن اقتصاد و به ویژه شکوفایی بازار تولید به­کار گرفته شود.

بازکردن حساب در بانک‌ها به قصد سودبری و خارج کردن ثروت از گردش مالی جامعه، نوعی کنز محسوب می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Methodology and Proving to Be a Typical Example of Cairns, with Emphasis on Cairns Verse

نویسندگان [English]

  • mohammd ali nazari 1
  • mohammd ali rezaei kermani 2
  • ali asadi asl 3
1 Student of Ferdowsi university of mashhad international campus
2 Associate Professor of Ferdowsi University of Mashhad
3 Department of Koranic Studies Faculty of TheologyFerdowsi University Of Mashhad
چکیده [English]

Abstract:
The Qur'an's " Title Holder" verses are said to have been given a certain name. Among the “Title Holder" Verses," Cairns Verse" or ” Ahbar “ are significant economic verses. In this verse, cairns have provided a variety of interpretations that can sometimes be incompatible. Various perceptions of this verse have led the paper to compile a variety of views and comments by using a descriptive-analytical method and expose them to an evaluation of the principles and rules of interpretation, to identify the weaknesses and the strengths of the various perspectives can be found and present its own point of view. Among them, the first view based on the validity of the wealth accumulation in the form of paying zakat for various reasons is declined. And the second view, based on the lack of validity of the accumulation of wealth, is correct- but inaccurate, the view that does not answer all the current economic issues. However, the third view is the lack of validity of the get out of wealth from the financial community's turnover presenting as the most complete and precise view that covers several current economic deal and responds to the ambiguities and economical problems of nowadays society.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Cairns Verse
  • Ahbar Verse
  • Wealth Collecting
  • Title Holder Verses
  • Accumulation of Wealth
  • Paying Zakat
  • Interpreters’ views
 
قرآن کریم (ترجمه آیه الله مکارم شیرازی)
نهج البلاغه (ترجمه مرحوم محمد دشتی) دشتی، محمد، قم، نشر فرائض، 1386 ش.
آلوسی، سید محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1415ق.
ابوحیان، محمد بن یوسف، البحر المحیط فى التفسیر، محقق: جمیل صدقی، بیروت، دار الفکر، چاپ: 1، 1420 ه.ق.
ازهرى، محمد بن احمد، تهذیب اللغة ، بیروت، دار احیاء التراث العربی،‏ چاپ: اول، 1421 ه.ق.
بیضاوی، عبدالله بن عمر، انوارالتنزیل و اسرارالتاویل، بیروت، داراحیاءالتراث العربی، 1418 ه.ق.
خمینی، سیدروح الله، تحریرالوسیله، قم، مؤسسه مطبوعاتی دارالعلم، بی‌تا.
خویی، سیدابوالقاسم، کتاب الزکاة، قم، مدرسه دارالعلم، 1413 ه.ق.
رازی ابوالفتوح، جمال‌الدین حسین بن علی، روض‌الجنان و روح الجنان، مصحح: ناصح، محمدمهدی، یاحقی، محمد جعفر، مشهد، انتشارات آستان قدس، 1408 ه.ق.
راغب اصفهانى، حسین بن محمد، مفردات ألفاظ القرآن، بیروت، بی‌تا، چاپ: اول،1412ه.ق.
زحیلى، وهبه، التفسیر الوسیط (زحیلى)، دمشق، دار الفکر، چاپ: 1، 1422 ه.ق.
زمخشرى، محمود بن عمر، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل وعیون الأقاویل فى وجوه التأویل، مصحح: حسین احمدمصطفی، بیروت، دار الکتاب العربی، چاپ: 3، 1407 ه.ق.
سیوطى، عبدالرحمن بن ابى‏بکر، الدر المنثور فى التفسیر بالماثور، قم، کتابخانه عمومى حضرت آیت‌الله العظمى مرعشى نجفى (ره)، چاپ: 1، 1404 ه.ق.
------------- الاتقان فی علوم القرآن، تهران، موسسه انتشارات امیرکبیر،1384ش
شهیدثانی، زین‌الدین علی بن احمد عاملی، مسالک الافهام، قم، مؤسسه معارف اسلامی، 1413 ه.ق.
---------------------------، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، تحقیق: سید محمد کلانتر، نجف، دانشگاه دینی نجف، 1398 ه.ق.
صاحب، اسماعیل بن عباد،المحیط فی اللغة، مصحح: آل یاسین، محمدحسن، بیروت، بی‌ج، چاپ: اول،1414 ه.ق.
صدر، سید محمد باقر؛ اقتصادنا، قم، بوستان کتاب، چاپ: دوم، 1425 ه.ق.
طباطبایی سید محمد حسین، المیزان فی تفسیرالقرآن، قم، دفترانتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1374.
طبرانى، سلیمان بن احمد، التفسیر الکبیر: تفسیر القرآن العظیم (الطبرانى)، اردن، دار الکتاب الثقافی، چاپ:1، 2008 م.
طبرسى، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصرخسرو، چاپ:3، 1372 ه. ش.
طبرى، محمد بن جریر، جامع البیان فى تفسیر القرآن، بیروت، دار المعرفة، چاپ: 1، 1412 ه.ق.
---------------، تاریخ طبری، بیروت، موسسه اعلمی، 1403 ه.ق.
طوسى، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیرالقرآن، تحقیق: عاملی، احمد حبیب، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، چاپ:1، بی‌تا.
عیاشى، محمد بن مسعود، التفسیر، بیروت، مکتبة العلمیة الاسلامیة، بیروت، چاپ: 1، 1380 ه.ق.
فیض کاشانى، محمد محسن بن شاه مرتضى؛ تفسیر الصافی، مصحح: اعلمی حسین، تهران، چاپ‌خانه صدر، چاپ: دوم، 1415 ق.
فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر؛ مفاتیح الغیب، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی، 1420 ق.
قرشى، على اکبر، قاموس قرآن، تهران، بی‌جا، چاپ: ششم، 1371 ه.ش.
قرطبی، محمد بن احمد، الجامع الاحکام القرآن، تهران، انتشارات ناصر خسرو ، 1364 ش.
کاشانى، فتح‏الله بن شکرالله، منهج الصادقین فی إلزام المخالفین، تهران، کتابفروشى اسلامیه، چاپ: 1، بی‌تا.
کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، مصحح: غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1407ه.ق.
مقاتل بن سلیمان، تفسیر مقاتل بن سلیمان، محقق: شحاته، عبدالله محمود، بیروت، داراحیاء التراث العربی، 1423ه.ق.
مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة ، چاپ: 10، 1371 ه.ش.
نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، تحقیق: شیخ عباس قوچانی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1365 ه.ش.
CAPTCHA Image