%0 Journal Article %T مقایسة کارآمدی دو روش تفسیر کلامی و بیانی در فهم رزق %J پژوهش های تفسیر تطبیقی %I دانشگاه قم %Z 2476-4191 %A حسینی, بی بی زینب %A فاضلی, علیرضا %A موسوی پویا, سید روح الله %D 2018 %\ 03/21/2018 %V 4 %N 1 %P 263-288 %! مقایسة کارآمدی دو روش تفسیر کلامی و بیانی در فهم رزق %K رزق حرام %K عثمان‌بن‌عفان %K ریشه‌شناسی %K معناشناسی %R 10.22091/ptt.2018.2744.1286 %X مفسران شیعه، معتزله و اشعری، همواره در طول تاریخ تفسیر قرآن کریم، از پیش‌فرض‌های کلامی خود آگاهانه و یا ناآگاهانه، تأثیر پذیرفته‌اند. یکی ازاین موضوعات، مسئله امکان، یا عدم امکان رزق حرام است. برای بازپژوهی این موضوع تفسیری، لازم است به روش مطالعه تاریخی، ابتدا ریشه‌های تاریخی ورود این موضوع به تفسیر قرآن، دقیقاً روشن شود. سپس، با استفاده از ابزارهای دانش زبان‌شناسی؛ مانند ریشه‌شناسی و معناشناسی، به فهم جدید و قابل اعتمادی از رزق دست یافت. بررسی تاریخ اسلام نشانگر آن است که، مسئله تصرف حرام در اموال مسلمانان، به‌ویژه در ارزاق عمومی توسط عثمان‌بن‌عفان، یکی از مهم‌ترین دلایل قتل وی بوده است. در قرن دوم هجری، این مسئله به یک موضوع منازعه جدی کلامی، بین دو گرایش شیعی و اشعری تبدیل شده است. در این مقطع تاریخی، تلاش شده است، تصرف حرام در اموال مسلمانان، توسط خلیفه سوم، با استفاده از نظریه عدالت صحابه، جبر و استناد به قرآن، توجیه شود. ریشه‌شناسی و تبیین حوزه معنایی «رزق» نشان می‌دهد، در قرن دوم و سوم هجری، هیچ‌کدام از کتب تفسیری و همچنین مؤلفان کتب لغت، به‌دلیل تأثیرپذیری از این منازعه جدی، به مفهوم ریشه‌‌ای این واژه نپرداخته‌اند. ریشه‌شناسی رزق نشان می‌دهد، مفهوم احسان و شفقت، یکی از مفاهیم محوری واژه رزق است. تبیین حوزه معنایی رزق نیز نشان می‌دهد، رزق در قرآن کریم به‌معنای هدیه است و نمی‌تواند در مورد مال حرام کاربرد داشته باشد. استفاده از این روش، مستندات جدید و قابل اعتمادی از قرآن کریم را در بطلان دیدگاه امکان رزق حرام، ارایه می‌کند.   %U https://ptt.qom.ac.ir/article_1175_30270b8f662a94a50706efaeecdad69e.pdf