TY - JOUR ID - 2209 TI - نقد و تحلیل تطبیقی دیدگاه‌های توجیهی مفسران معاصر درباره آیات جهاد ابتدایی JO - پژوهش های تفسیر تطبیقی JA - PTT LA - fa SN - 2476-4191 AU - قاضی زاده, کاظم AU - کفایی جلیلی فرد, زهرا AU - نفیسی, شادی AU - نیل ساز, نصرت AD - استادیار دانشگاه تربیت مدرس، تهران ، ایران AD - دانشجوی دکتری تربیت مدرس ، تهران، ایران AD - دانشیار دانشگاه تهران، تهران، ایران AD - دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 8 IS - 1 SP - 167 EP - 192 KW - جهاد ابتدایی KW - دفاع از فطرت انسانی KW - جهاد تبلیغی KW - جنگ پیش‌دستانه KW - آزادی عقیده DO - 10.22091/ptt.2022.6450.1905 N2 - تاریخ دریافت: 10/07/1400   |   تاریخ اصلاح: 23/02/1401   |   تاریخ پذیرش: 23/02/1401مفسران و فقها، مطالب بسیاری درباره جهاد که از ارکان مهم اسلام و فروع دین است، نگاشته‌اند. مشهور فقها و بسیاری از مفسران متقدم، قائل به جواز یا حتی وجوب دو نوعِ جهاد ابتدایی و جهاد دفاعی بوده‌اند. در سده‌های اخیر، به جهت مناسبات گوناگون اجتماعی مانند آزادی عقیده، گروهی از مفسران منکر جهاد ابتدایی هستند؛ زیرا آن را در تهافتی آشکار با آزادی عقیده می‌دانند. گروه دیگر در تبیین خود از جهاد ابتدایی، توجیهات و تأویلاتی را به کار می‌برند تا بتوانند از این طریق، جهاد ابتدایی را به تأویل جهاد دفاعی برند و تضاد مذکور را در ظاهر حل کنند. دیدگاه‌های گروه دوم را می‌توان در چهار عنوان قرار داد: 1. جهاد ابتدایی به‌منزلۀ دفاع از فطرت انسانی؛ 2. جهاد ابتدایی به‌منزلۀ جنگ پیش‌دستانه؛ 3. جهاد ابتدایی به‌منزلۀ جهاد تبلیغی؛ 4. جهاد ابتدایی به‌منزله نفی خرافه و باطل. پژوهش حاضر به این دیدگاه‌های تأویلی به روش توصیفی- تحلیلی و انتقادی می‌پردازد و در انتها هیچ‌یک از آن‌ها را تمام نمی‌داند؛ زیرا هیچ‌کدام با مفهوم مشهور جهاد ابتدایی انطباق کامل ندارد و هم‌چنین آن تهافت یادشده را به‌خوبی حل نمی‌کند.قاضی‌زاده، ک؛ کفایی جلیلی فرد، ز؛ نفیسی، ش؛ نیلساز، ن. (1401). نقد و تحلیل تطبیقی دیدگاه‌های توجیهی مفسران معاصر درباره آیات جهاد ابتدایی، دوفصل‌نامۀ پژوهش‌های تفسیر تطبیقی. 8 (15)، 192-167. Doi: 10.22091/PTT.2022.6450.1905 UR - https://ptt.qom.ac.ir/article_2209.html L1 - https://ptt.qom.ac.ir/article_2209_d86221428e9ea75a9c137275f1d344ef.pdf ER -