یکی از مصادیق هدایت تکوینی، هدایت ایصالیه است. پژوهش پیش‌رو با روش تحلیلی و داده‌پردازی توصیفی انتقادی، به دنبال رسیدن به معنا و چیستی هدایت ایصالیه و کاربردهای آن در آثار مفسران شیعه (امامیه) و سنی است. برخی از اندیشمندان اهل تسنن و برخی از علمای شیعه قائلند واژه "هدایت" اگر متعدی بنفسه باشد به معنای ایصالیه است و اگر متعدی بغیره باشد طریقیه خواهد بود و لکن غالب اندیشمندان شیعی با نقض این استدلال، ملاک مذکور را باطل می‌دانند. همچنین در آثار علمای امامیه برای هدایت ایصالیه دست‌کم چهار کاربرد با عنوان‌‌های "هدایت تکوینی عام"، "هدایت ایصالی پاداشی"، "هدایت به امر" و "هدایت ایصالی تشریعی" اسقراء شده است و با نقد کاربرد هدایت "ایصالی تشریعی"، و ارجاع آن به هدایت "ایصالی پاداشی" به نحوه ارتباط این چهار کاربرد پرداخته شده است به این صورت که از جهت شمول رابطه هدایت "عام تکوینی" با کاربردهای دیگر، عام و خاص مطلق به اعمیت واژه هدایت عام تکوینی و رابطه بین هدایت "ایصالی پاداشی" با "هدایت به امر" از جهت شمول تساوی است و لکن از جهت فاعلیت، "هدایت به امر" از مجرای امامت تحقق می‌گیرد بر خلاف هدایت "ایصالی پاداشی" که مستقیماً مستند به خداوند متعال است. در آثار علمای اهل تسنن تنها کاربرد هدایت تکوینی به عنوان هدایت ایصالیه مطرح شده است که تنها فاعل آن خداوند متعال است
)
Send comment about this article