مطالعه انتقادی آراء مفسران فریقین درباره نسبت مشیت الهی و اختیار انسان( مطالعه موردی: آیه هفدهم سوره انفال)

نوع مقاله : علمی و پژوهشی

نویسندگان

1 استاد مدعو دانشگاه فرهنگیان اصفهان و دانشجوی دکتری دانشگاه تربیت مدرس تهران

2 عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس

3 دانشگاه تربیت مدرس تهران

4 گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس

10.22091/ptt.2023.7467.2028

چکیده

آیات مربوط به مشیت الهی از جمله آیات تامل برانگیز قرآن کریم است که همواره از سوی مفسران و متکلمان مورد بحث قرار گرفته است تفاوت ظاهری این آیات که برخی بیانگر استناد کامل افعال به خدای متعال و عمومیت مشیت الهی، حتی در حوزه هدایت و ضلالت انسان است و برخی دیگر که افعال را مستقیما به انسان نسبت می دهد و از اختیار انسان و نظام تکلیف و ثواب و عقاب سخن می گوید و آیاتی که بین دو دسته قبلی جمع کرده، سبب شده که مفسران درباره چگونگی تعلق مشیت الهی بر افعال انسان ها آراء متفاوتی ارائه دهند. آیه هفدهم سوره انفال: «فَلَمْ تَقْتُلُوهُمْ وَ لکِنَّ اللَّهَ قَتَلَهُمْ وَ ما رَمَیْتَ إِذْ رَمَیْتَ وَ لکِنَّ اللَّهَ رَمى‏...» از جمله این آیات است. برخی از مفسران این آیه را ناظر بر جبر و برخی دیگر آیه را شاهدی بر اختیار انسان دانسته اند هرچند در تبیین آن، اختلاف فراوانی وجود دارد. در این مقاله تلاش شده است تا با رویکرد تحلیلی تطبیقی در دامنه تفاسیر شیعه و سنی به این پرسش ها در باره آیه هفدهم سوره انفال پاسخ داده شود: بر اساس ظاهر آیه، استناد مستقیم افعال به خداوند و نسبت دادن اختیار به انسان چگونه

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Critical study of the opinions of the commentators of the two sects on the relationship between divine providence and human free will (Case study: the seventeenth verse of Surah Anfal)

نویسندگان [English]

  • mahdi kamrankohanestani 1
  • kazem ghazizadeh 2
  • kavous roohi 3
  • nosrat nilsaz 4
2 Faculty member of Tarbiat Modares University
3 دانشگاه تربیت مدرس تهران
4 Department of Quranic and Hadith Sciences, Tarbiat Modares University
چکیده [English]

Verses related to divine providence are among the most thought-provoking verses of the Holy Quran that have always been discussed by commentators and theologians. . the apparent difference between these verses which some indicate the full use of god to god and the universality of god , is even in the field of human guidance , and others who have gathered the actions directly to human and from the authority of man and the system of duty and reward and the eagle . in the 17th verse of the sura , " al - anfal " and " " allah " " are the words of allah . some commentators have attributed this verse to determinism and some others as evidence of human power , although there is a great deal of disagreement . in this article an attempt has been made to answer these questions about the verse of the 17th verse of anfal : according to the appearance of the verse , the direct citation of the verbs to god and the attribution of authority to man . it ? What is the opinion of the commentators on this issue , and what is their impact on

کلیدواژه‌ها [English]

  • Human Authority
  • Algebra
  • Surah Anfal
  • Divine Providence
  • Manifestation
CAPTCHA Image