نوع مقاله: علمی و پژوهشی
نویسندگان
1
ایران ، قم ، دانشگاه قم ، دانشکده الهیات
2
گروه معارف دانشگاه قم
3
الهیات و معارف اسلامی، الهیات ، دانشگاه قم ، قم ،ایران
10.22091/ptt.2020.5634.1769
چکیده
از آنجا که رابطه‌ی ابتلا با عدالت الهی از جمله چالش‌های فکری اندیشنمدان اسلامی می باشد پژوهش حاضر در مقام پاسخ به این پرسش است که چگونه سنت ابتلا با عدالت خدا سازگار است،به مقایسه دیدگاه‌های قرآنی سه اندیشمند امامیه،معتزله و اشاعره دراین‌باره پرداخته تا از تدقیق در نظریات آنها، رهیافتی جامع‌تر پیدا کند و ضمنا نقاط قوت و ضعف دیدگاه‌ها معلوم گردد.
مقاله حاضر با شیوه توصیف و تحلیل، ابتدا دیدگاه‌های قرآنی عبدالجبار ، غزالی و فیض کاشانی را پیرامون ملاک های ابتلا به دست آورده و به این نتیجه رسیده است که در بسیاری از ملاک ها همسو هستند. و در ادامه با توجه به جهت گیری‌های متفاوت نسبت به عدالت الهی، در مقام مقایسه آرای سه اندیشمند این نکته به دست آمد که اولا؛ بین سنت ابتلا با عدالت الهی با جهت‌گیری معتزله و اشاعره، همخوانی نیست و ثانیا؛ اگر چه انسان‌ها از سوی خداوند به امور مختلف مبتلا می‌شوند،در عین حال آنها با اختیار خویش اعمالی مرتکب شده و جزایی مطابق اعمال نصیبشان می‌شود که این عین عدالت است.در واقع این گونه مقرر شده که آنچه مطابق طبیعت بالقوه انسانی است، با ابتلا بالفعل می شود و این همان عدل الهی است.
کلیدواژه‌ها
