بررسی دلالت آیه 55 سوره نور بر رجعت از دیدگاه فریقین

نوع مقاله : علمی و پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه معارف دانشگاه قم

2 ** دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مدرسی معارف

چکیده

رجعت از جمله مسائل مورد اختلاف بین فرق اسلامی است؛ شیعیان با اعتقاد به رجعت، به زنده شدن برخی از مؤمنان و گروهی از کافران بعد از ظهور حضرت مهدی(عج) و قبل از برپایی قیامت باور دارند اما در مقابل، اهل‌سنت منکر رجعت هستند. معتقدان به رجعت در اثبات امکان رجعت، به وقوع آن در امت‌های گذشته به شکل معجزاتی همچون زنده کردن مردگان توسط حضرت عیسی(ع) استناد می‌کنند و برای اثبات وقوع آن در آخرالزمان نیز به دلایل متعددی اتکاء دارند که از مجموعه ادلۀ قرآنی آن می‌توان به آیه 55 سورۀ نور اشاره کرد. در این آیۀ شریفه، خداوند وعدۀ قطعی جانشینی صالحان و حکومت آنها را داده است. در این نوشتار با بررسی دیدگاه فریقین در تفسیر این آیه، روشن می‌شود که بر اساس قرائن موجود در آیۀ شریفه و با تایید روایات ائمه(ع)، این آیه بر رجعت دلالت دارد.
© نوروزی، ر؛ قاسم‌پور، م. (1399). بررسی دلالت آیه 55 سورۀ نور بر رجعت از دیدگاه فریقین، دوفصل‌نامۀ پژوهش‌های تفسیر تطبیقی. 6 (11)، 113-93. Doi: 10.22091/ptt.2020.4371.1560
 

تازه های تحقیق

نتیجه

باتوجه‌به وقوع رجعت در امت‌های گذشته معلوم می‌شود رجعت از امور ممکن است که ادلۀ زیادی بر اثبات و وقوع آن اقامه شده؛ آیات قرآن، روایات اهل‌بیت(ع) و اجماع امامیه از اموری هستند که بر وقوع آن تأکید می‌کنند، و این عقیده در بین مسلمانان مختص به امامیه است. آیه 55 سورۀ مبارکۀ نور به‌طور واضح و آشکار بر رجعت دلالت دارد، به همین جهت نمی‌توان آن را حمل بر خلفای راشدین کرد، چراکه آیه سخن از حکومتی صالح دارد که از زمان پیامبر(ص) تاکنون تشکیل نشده است، و روایات موجود مصداق آیه را ائمه(ع) می‌دانند و بازگشت ائمه برای تشکیل حکومت جز با رجعت محقق نخواهد شد، لذا شیعه دلالت این آیه را بر رجعت می‌پذیرد؛ برخلاف اهل‌سنت که قائل هستند دلالت بر رجعت نمی‌کند. همچنین باید توجه داشت که این آیه اصل رجعت را بیان می‌کند، اما جزئیات آن را باید از روایات معصومین(ع) به دست آورد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Research about the 55th Verse of Surah an-Noor’s Implications for the Raj’at from the Sunni and Shi’ite Perspective

نویسندگان [English]

  • Reza Nowroozi 1
  • Mohsen Qasimpour 2
1 Assistant Professor, Department of Islamic Theology, Faculty of Theology, University of Qom
2 M.A. Student in Islamic Theology, University of Qom
چکیده [English]

Rij’at (Return) is one of the controversial arguments between the Islamic sects; the Shi’ites believe in the return to life of some believers and unbelievers (despite their physical death) after the appearance of Imam Mahdi (PBUH) and before the Day of Judgement while the Sunnis reject this belief. Those who believe in the Rij’at, in order to prove its feasibility, make a reference to the return of the dead to life among former communities through miracles such as raising the dead by Jesus Christ. They hold that the Rij’at will also occur in Akhir al-Zaman (End of the World) as there are various Qur’anic evidences such as the 55th verse of Surah an-Noor. In this holy verse, God has promised that the saints will ultimately overcome the world and make a government. The present study aims to review the exegetical ideas of Sunni and Shi’ite commentators in the interpretation of this verse and the results show that according to the evidences in the holy verse and the Ahadith, the Rij’at is inferred.

© Nowroozi, R;  Qasemipour, M. (2020) A Research about the 55th Verse of Surah an-Noor’s Implications for the Raj’at from the Sunni and Shi’ite Perspective. Biannual Journal of Comparative Exegetical Researches, 6 (11) 93-113.  Doi: 10.22091/ptt.2020.4371.1560
 

 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Raj’at (Return)
  • Zuhur (Appearance)
  • Shi’ite
  • Sunni
  • the 55th Verse of Surah an-Noor
  • the Government of Imam Mahdi (PBUH)

مراجع

قرآن کریم.
آلوسی بغدادی، شهاب‌الدین محمود؛ روح المعانی فی تقسیر القرآن؛ بیروت: دارالکتب العلمیة، 1414ق.
ابن‌اثیر، ابوالسادات مجدالدین مبارک؛ النهایة فی غریب الحدیث و الأثر؛ قم: مؤسسه اسماعیلیان، 1367ش.
ابن‌منظور، محمدبن‌مکرم؛ لسان العرب؛ بیروت: دار صادر، 1404ق.
استرآبادی، علی؛ تأویل الآیات الظاهرة فی فضائل العترة الطاهرة؛ قم: جامعه مدرسین، 1409ق.
امین، احمد؛ فجرالاسلام؛ بیروت: دارالکتاب العربی، 1385ق.
بحرانی، هاشم‌بن‌سلیمان؛ البرهان فی تفسیر القرآن؛ قم: مؤسسه البعثة، 1415ق.
توفیقی، حسین؛ آشنایی با ادیان بزرگ؛ تهران: سمت، 1391ش.
ثعالبی، عبدالرحمن‌بن‌محمد؛ تفسیر الثعالبی؛ بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1418ق.
جمعی از نویسندگان؛ در انتظار خورشید؛ قم: مرکز جهانی علوم اسلامی، 1385ش.
جوادی آملی، عبدالله؛ درس تفسیر مسجد اعظم، (eshia.ir)، 1390ش.
حر عاملی، محمدبن‌حسن؛ الایقاظ من الهجعة بالبرهان علی الرجعة؛ تهران: نوید، 1362ش.
حر عاملی، محمدبن‌حسن؛ وسائل الشیعة؛ قم: آل البیت لإحیاء التراث، 1409ق.
حویزی، عبدعلی‌بن‌جمعه؛ تفسیر نورالثقلین؛ قم: مطبعة العلمیة، 1383ق.
رازی، فخرالدین محمدبن‌عمر؛ التفسیر الکبیر؛ تهران: دارالکتب العلمیة، 1411ق.
راغب اصفهانی، حسین‌بن‌محمد؛ مفردات فی غریب الفاظ القرآن؛ بیروت: دارالعلم، 1412ق.
زمخشری، محمودبن‌عمر؛ الکشاف؛ بیروت: دارالکتاب العربی، 1407ق.
سعودی، ربیع‌بن‌مسعود؛ الشیعة الامامیة الاثنی عشریة فی میزان الاسلام؛ مکتبة ابن‌تیمیة، 1414ق.
سلیمیان، خدامراد؛ درسنامه مهدویت؛ قم: بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود علیه‌السلام، 1386ش.
سیّاح، احمد؛ فرهنگ جامع؛ تهران: کتاب‌فروشی اسلام بازار، 1354ش.
سید مرتضی، ابوالقاسم علی‌بن‌حسین‌بن‌موسی؛ رسائل المرتضی؛ تحقیق:سیدمهدی رجائی؛ قم: دارالقرآن، 1405ق.
شیبانی، احمدبن‌حنبل؛ مسند؛ بیروت: دار صادر، بی‌تا.
صدر، سید محمد؛ تاریخ ما بعد الظهور؛ اصفهان: مکتبة الامام امیرالمؤمنین علیه‌السلام، بی‌تا.
صدوق، ابن‌بابویه محمدبن‌علی؛ من لایحضر الفقیه؛ قم: انتشارات جامعه مدرسین، 1413ق.
صدوق، ابن‌بابویه محمدبن‌علی؛ کمال الدین؛ ترجمه پهلوان؛ قم: دار الحدیث، 1380ش الف.
صدوق، ابن‌بابویه محمدبن‌علی؛ صفات الشیعه؛ تهران: زراره، 1380ش ب.
طباطبایی، سید محمدحسین؛ المیزان فی تفسیر القرآن؛ قم: اسماعیلیان، 1371ش.
طبرسی، امین‌الاسلام؛ مجمع البیان فی تفسیر القرآن؛ تهران: ناصر خسرو، 1372ش.
طبسی، محمدرضا؛ الشیعه والرجعه؛ نجف اشرف: مطبعة الآداب، بی‌تا.
طریحی، فخرالدین؛ مجمع البحرین؛ تهران: کتابفروشی مرتضوی، 1375ش.
طوسی، محمدبن‌محمد؛ الغیبه؛ قم: جامعه مدرسین دفتر انتشارات اسلامی، 1411ق.
طوسی، محمدبن‌محمد؛ التبیان؛ بیروت: مکتب الاعلام الاسلامی، 1409ق.
عسقلانی، شهاب‌الدین ابی‌فضل احمدابن‌حجر ؛ تهذیب التهذیب؛ بیروت: دارالکتب العلمیة، بی‌تا.
فرید، عبدالوهاب؛ اسلام و رجعت؛ تهران: دانش، 1318ش.
فیروز آبادی، محمدبن‌یعقوب؛ القاموس المحیط؛ بیروت: المؤسسة العربیة، 1412ق.
فیض کاشانی، مرتضی؛ تفسیرالصافی؛ تهران: مکتبة الصدر، 1415ق.
فیومی، احمدبن‌محمد؛ المصباح المنیر؛ قم: دارالهجرة، 1414ق.
قفّازی، ناصر؛ اصول مذهب الشیعه؛ الطبعة الثانیة، بی‌جا: بی‌نا، 1415ق.
قمی، علی‌بن‌ابراهیم؛ تفسیر قمی؛ قم: دار الکتاب، 1363ش.
کلینی، محمدبن‌یعقوب؛ الکافی؛ قم، دارالحدیث، 1429ق.
لاهیجی، محمدبن‌علی؛ تفسیر شریف لاهیجی؛ تهران: دفتر نشر داد، 1373ش.
مجلسی، محمدباقر؛ بحار الأنوار؛ بیروت: مؤسسة الوفاء، 1403ق.
مزی، ابوالحجاج، یوسف؛ تهذیب الکمال؛ تحقیق: الدکتور بشار عواد معروف؛ بی‌جا: مؤسسة الرسالة، 1407ق.
مصطفوی، حسن؛ التحقیق؛ تهران: دارالکتب الاسلامیه، 1360ش.
مظفر، محمدرضا؛ عقائد الإمامیة؛ قم: انصاریان، 1387ق.
مفید، محمدبن‌نعمان؛ المسائل السرویة؛ قم:المؤتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید، 1413ق.
مکارم شیرازی، ناصر؛ تفسیر نمونه؛ تهران: دارالکتب الاسلامیه، 1371ش.
 
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار