بررسی تطبیقی رویکرد وثاقت خبری و وثاقت مخبری به احادیث اهل‌بیت(ع) و نقش آن در تفسیر قرآن کریم

نوع مقاله : علمی و پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه امام صادق علیه السلام

2 استاد تمام گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه امام صادق علیه السلام

چکیده

 
   اعتبارسنجی احادیث، یکی از مباحث مهم در علم تفسیر است. به نظر می‌رسد بررسی تطبیقی دو رویکرد وثاقت خبری و وثاقت مخبری، فواید مهمی در زمینه اعتبارسنجی احادیث تفسیری داشته باشد. نوشتار حاضر، با بررسی دو رویکرد وثاقت مخبری و وثاقت خبری و ترجیح رویکرد وثاقت خبری بر اساس سه مبنای سندشناختی، متن‌شناختی و مصدرشناختی، سعی در تبیین تأثیر اتخاذ این دو رویکرد در نقش‌آفرینی احادیث در تفسیر قرآن کریم دارد. بر این اساس، با توجه به رجحان دیدگاه وثاقت خبری، شیوه کاربست مبانی سندشناختی، متن‌شناختی و مصدرشناختی را در تفسیر عرضه نموده است.
 



© عبدالله‌زاده، ع؛ ایزدی، م.(1400).بررسی تطبیقی رویکرد وثاقت خبری و وثاقت مخبری به احادیث اهل‌بیت(ع) و نقش آن در تفسیر قرآن کریم، دوفصل‌نامۀ پژوهش‌های تفسیر تطبیقی. 7 (13)، 30-7.  Doi: 10.22091/PTT.2020.4224.1537

تازه های تحقیق

نتیجه

در این مقاله، دو دیدگاه مهم وثاقت خبری و وثاقت مخبری و نقش آن در روایات تفسیری بررسی شد. بر اساس بررسی تطبیقی این دو رویکرد، با توجه به گرایش بیش‌تر دانشمندان امامی به مبنای وثاقت خبری و نیز بررسی تبعات پذیرش وثاقت مخبر با تکیه بر قراین رجالی و اصولی، دیدگاه وثاقت خبری ترجیح داده شد. سپس با توجه به سه مبنای سندشناختی، متن‌شناختی و مصدرشناختی به عنوان قراین صحت خبر، تلاش شد تا زمینه مناسب‌تری برای بهره‌برداری از احادیث تفسیری فراهم شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of the Informational and Informant Validity Approaches to the Ahādith of Ahl al-Bayt and Its Role in the Exegesis of the Noble Qur’an

نویسندگان [English]

  • Ali Abbdollāh Zādeh 1
  • Mahdi Izadi 2
1 * Ph.D. Graduate, Imam Sādeq University
2 Full Professor at the Department of the Qur’an Sciences and Haith, Imam Sādeq University
چکیده [English]

Received: 2020/10/16  |   Accepted: 2021/4/18
Abstract
The Ahādith of Ahl al-Bayt (PBUH) are among the most important resources for exegesis of the Qur’an so the assessment of their credibility can have a tremendous effect on using them in the science of Tafsir. It seems that the comparative survey of informational and informant validity approaches has significant effects in the validation of exegetical Ahādith. By surveying the above 2 approaches and preferring the informational validity approach based on document study, text study, and reference study, the present article attempts to explain the impact of adopting each of the above approaches and the role of Ahādith in the interpretation of the Qur’an. Using descriptive analysis, this research study explains both of the above approaches and then compares them in terms of exegesis of the Qur’an. The Informant validity approach pays attention to the authority of Āhād news in interpretation of the Noble Qur’an and regarding the preference of information validity approach, the application methods of document study, text study, and reference study are presented.
© Abbdollāh Zādeh, A; Izadi, M (2021) A Comparative Study of the Informational and Informant Validity Approaches to the Ahādith of Ahl al-Bayt and Its Role in the Exegesis of the Noble Qur’an. Biannual Journal of Comparative Exegetical Researches, 7 (13) 7-30.  Doi: 10.22091/PTT.2020.4224.1537

کلیدواژه‌ها [English]

  • Exegetical Narrations
  • Informational Validity
  • Informant Validity
  • Credibility and Authority
  • Document
منابع
قرآن کریم.
1.آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین، کفایة الأصول، قم: آل‌البیت،1409.
2.ابن بابویه، محمد بن علی، عیون أخبار الرضا علیه السلام، تهران: جهان،1378.
3.ابن شهرآشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، نجف: الحیدریة،1380.
4.ابن الغضائری، احمد بن حسین، الرجال لابن الغضائری، قم: دارالحدیث،1422.
5.اسعدی، محمد، آسیب‌شناسی جریان‌های تفسیری، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه،1389.
6.----------، سایه‌ها و لایه‌های معنایی درآمدی بر نظریه معناشناسی مستقل فرازهای قرآنی در پرتو روایات تفسیری، قم: دفتر تبلیغات،1386.
7.انصاری، مرتضی، رسائل، قم: مجمع الفکر الإسلامی، 1419.
8.برزگر، مهدی، «ملاک پذیرش خبر و تاملی در دیدگاه آیة الله خویی»، فقه، شماره2، تابستان1390.
9.بروجردی، سیدحسین، تقریرات فی اصول الفقه، تقریر: علیپناه اشتهاردی، قم: جامعه مدرسین، 1417.
10.--------------، تقریرات ثلاثة، تقریر: علیپناه اشتهاردی، قم: جامعه مدرسین، 1413.
11.--------------، نهایة التقریر، تقریر: محمد فاضل لنکرانی، قم: مطبعة الحکمة، 1377.
12.بهبهانی، وحید و علی خاقانی، رجال الخاقانی ومعه فوائد الوحید البهبهانی، قم: دفتر تبلیغات،1404.
13.تبریزی، موسی بن جعفر، أوثق الوسائل فی شرح الرسائل، قم: کتبی نجفی،1369.
14.تجلیل تبریزی، ابوطالب، معجم الثقات و تفصیل طبقات الروات، قم: جامعه مدرسین، 1363.
15.جوادی آملی، عبدالله، تسنیم، قم: اسرا، 1378.
16.حکیم، سیدمحمدتقی، الأصول العامة للفقه المقارن، بیروت: آل‌البیت، 1979.
17.خمینی، سیدروح‌الله، انوار الهدایة فی التعلیقة علی الکفایة، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار، 1415.
18.-------------، عقائد شیعه یا کشف اسرار هزار ساله، بی‌جا، بی‌نا، 1363.
19.خویی، سیدابوالقاسم، البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دارالزهرا، 1395.
20.--------------، معجم رجال الحدیث، قم: الآداب، 1403.
21.--------------، مصباح الاصول تقریر (مباحث حجج و أمارات)، مقرر: واعظ حسینی بهسودی، محمد سرور، قم: مکتبة الداوری، 1422.
22.داوری، مسلم، اصول علم الرجال بین النظریة و التطبیق، قم: مؤسسة الرافد، 1434.
23.ربانی بیرجندی، محمدحسن، «وثوق صدوری و وثوق سندی و دیدگاه‌ها»، فقه، شماره19 و 20، بهار و تابستان 1378.
24.رشاد، علی اکبر، منطق فهم دین، قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1389.
25.روحانی، سیدمحمد، منتقی الأصول، قم: دفتر آیت‌الله سیدمحمد روحانی، 1417.
26.سبحانی، جعفر، المبسوط فی اصول الفقه، قم: موسسه امام صادق علیه السلام، 1431.
27.----------، کلیات فی علم الرجال، قم: جامعه مدرسین، 1414.
28.سبزواری، محمدباقر بن محمدمؤمن، ذخیرة المعاد، نجف: الحیدریة، 1347.
29.سند، محمد، بحوث فی مبانی علم الرجال، معالجة علمیة لبعض الإثارات الفاشلة حول التراث الدینی تحت ذریعة تهذیب الأحادیث و تصحیحها، تقریر: محمد صالح تبریزی، قم: مدین، 1429.
30.سید مرتضی، علی بن الحسین، رسائل الشریف المرتضی، قم: دارالقرآن، 1405.
31.شهید اول، محمد بن جمال الدین، ذکری الشیعة فی أحکام الشریعة، قم: آل‌البیت، 1419.
32.شیخ بهایی، محمد بن حسین، مشرق الشمسین و إکسیر السعادتین، قم: بصیرتی، بی‌تا.
33.طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: جامعه مدرسین، 1390.
34.طبرسی، فضل بن حسن، إعلام الوری بأعلام الهدی، قم: آل البیت علیهم السلام، 1417.
35.طوسی، محمد بن حسن، العدة فی اصول الفقه، قم: بوستان کتاب، 1432.
36.----------------، اختیار معرفة الرجال، قم: آل‌البیت، 1417.
37.عرفانیان، غلامرضا، مشایخ الثقات، قم: دفتر تبلیغات، 1419.
38.فاضل تونی، محمدحسین، الوافیة فی اصول الفقه، قم: مجمع الفکر الاسلامی، 1412.
39.فاضل لنکرانی، محمد، مدخل التفسیر، تهران: الحیدری، بی‌تا.
40.قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر قمی، تهران: دارالکتاب، 1404.
41.کلباسی، محمد بن محمد ابراهیم، رسالة فی حجیة الظن، بی‌نا، 1317.
42.شعرانی، ابوالحسن و محمدصالح بن احمد مازندرانی، شرح الکافی بتقدیم أبی الحسن الشعرانی، تهران: اسلامیه، 1382.
43.مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایة فی علم الدرایة، قم: آل‌البیت، 1411.
44.----------، تنقیح المقال، نجف: المرتضویة، بی‌تا.
45.مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1403.
46.-----، محمدتقی، روضة المتقین، قم: کوشانپور، 1406.
47.محقق حلی، جعفر بن حسن، المعتبر، قم: سیدالشهدا علیه السلام، 1364.
48.-------------------، معارج الاصول، قم: آل‌البیت، 1403.
49.محمدی ری‌شهری، محمد، درآمدی بر تفسیر روایی جامع، تهران: دارالحدیث، 1390.
50.مسعودی، عبدالهادی، تفسیر روایی جامع، تهران: دارالحدیث، 1395.
51.مصباح یزدی، محمدتقی، قرآن‌شناسی، قم: موسسه امام خمینی، 1394.
52.معرفت، محمدهادی، التفسیر الأثری الجامع، قم: التمهید، 1383.
53.مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الإسلامیة، 1374.
54.مهدوی‌راد، محمدعلی، تفسیر مأثور، حدیث اندیشه، شماره 11 و 12، پاییز و زمستان1383.
55.میرداماد، محمدباقر بن محمد، الرواشح السماویة، قم: کتابخانه آیت‌الله مرعشی، 1405.
56.میرزای قمی، ابوالقاسم، قوانین الأصول، تهران: إسلامیة، 1378.
57.نایینی، محمدحسین، اجود التقریرات، تقریر: سیدابوالقاسم خویی، قم: مصطفوی، 1367.
58.نجفی، محمدحسن بن باقر، جواهر الکلام، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1981.
59.نراقی، احمد بن محمدمهدی، اساس الاحکام، قم: المنکز العالمی للعلوم و الثقافة الإسلامیة، 1433.
60.همدانی، آقارضا بن محمدهادی، الصلاة من مصباح الفقیه، قم: داوری، بی‌تا.
CAPTCHA Image