بازخوانی آیۀ *وَ لاَ تُلْقُوا بِأَیْدِیکُمْ إِلَى التَّهْلُکَةِ* با رویکرد پیوستگی و استقلال آیات

نوع مقاله : علمی و پژوهشی

نویسنده

استادیار پژوهشکده اسلام تمدنی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

چکیده

تاریخ دریافت: 22/04/1399   |   تاریخ پذیرش: 08/11/1399
بسیاری از تفسیرنویسان، عبارت *وَ لاَ تُلْقُوا بِأَیْدِیکُمْ إِلَى التَّهْلُکَةِ* (بقره:195) را در ارتباط با آیات هم‌جوار دیده، عام بودن آن را باور نداشته و برداشت‌های مختلفی از آیه ارائه داده‌اند. برخی آیه را نهی از انفاق، تعدادی نهی از زیاده‌روی در انفاق، گروهی نهی از عدم انفاق، بعضی نهی از ترک جهاد، شماری نهی از انفاق در جهاد، جماعتی نهی از جهاد و غیره می‌دانند. تفاسیر یادشده به‌جهت ذوقی بودن سطح ارتباط، شخصی بودن برقراری ارتباط میان هر سطح، ناسازگاری با ظهور آیه و برداشت‌های ناروا از روایات به‌صورت جدی محل تامل و تردید قرار می‌گیرند؛ زیرا با توجه ‌به استقلال بخش‌های مختلف سورۀ بقره، برداشت عام اهل‌بیت و فقه‌نویسان از آیه و نیز ابهام در دامنۀ ارتباط، این آیه مستقل از آیات هم‌جوار است. این پژوهش با مطالعۀ کتابخآن‌های و همراه با بررسی و سنجش نظریات مختلف در تفسیر آیه شکل گرفته و هدف آن نقد برداشت‌های مبتنی بر ارتباط آیه با آیات هم‌جوار و اثبات استقلال آیه از آیات هم‌جوار است.
کلیدواژگان: آیۀ 195 سورۀ بقره، سیاق، هلاکت، خاص بودن آیه، عام بودن آیه، پیوستگی آیه، استقلال آیه.



© بهرامی، م. (1400).بازخوانی آیۀ *وَ لاَ تُلْقُوا بِأَیْدِیکُمْ إِلَى التَّهْلُکَةِ* با رویکرد پیوستگی و استقلال آیات، دوفصل‌نامۀ پژوهش‌های تفسیر تطبیقی. 7 (13)، 178-159.  Doi: 10.22091/PTT.2021.5340.1731

تازه های تحقیق

نتیجه

آیه *وَ لاَ تُلْقُوا بِأَیْدِیکُمْ إِلَى التَّهْلُکَةِ* مستقل و عام است و در ارتباط با آیات هم‌جوار و غیر هم‌جوار قرار ندارد؛ زیرا اولا با فرض ارتباط، موارد و مصادیق انفاق مبهم نخواهد بود در صورتی که بر اساس آیه 215 سوره بقره، موارد و مصادیق انفاق برای صحابه نامشخص است و به این جهت از پیامبر در این مورد پرسش می‌کنند. ثانیا چنان که آیاتی در سوره بقره وجود دارد که در ارتباط با آیات هم‌جوار نیستند مانند آیات جهاد، حج و...،آیه مورد بحث نیز مستقل از آیات هم‌جوار و درنتیجه مفید عموم است. ثالثا برداشت عام اهل بیت و فقه نویسان از آیه، از عدم ارتباط آیه با آیات هم‌جوار حکایت دارد که اگر آیه با آیات هم‌جوار ارتباط داشته باشد، در این صورت آیه به قرینه سیاق خاص خواهد بود و در شمار آیات عام قرآن قرار نخواهد گرفت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Review of the Verse “and Do Not Cast Yourselves with Your Own Hands into Destruction” with an Approach to the Cohesion and Independence of the Verses

نویسنده [English]

  • Mohammad Bahrami
 Assistant Professor in the Research Institute of Islamic Science and Culture
چکیده [English]

Received: 2020/7/12  |   Accepted: 2021/1/27
Abstract
Many commentators have considered the phrase “and do not cast yourselves with your own hands into destruction” (al-Baqarah: 195) related to its contiguous verses and do not believe in its generality so they have presented different perceptions about it. Different commentators regard this verse as either a prohibition on Infāq, or a prohibition on extravagance in Infāq, or a prohibition on stopping Infāq, or a prohibition on Infāq during Jihād, or a prohibition on Jihād itself and so on. Due to the subjectivity of making a relation between each of the levels, incompatibility with the revelation of the verse, and inappropriate perceptions of the narrations, the aforementioned interpretations are seriously taken into reconsideration because regarding the independence of the different sections of Surah al-Baqrah, the general perceptions of Ahl al-Bayt and jurisprudence writers about the verse as well as confusion in the spread of relationship, this verse is independent from its contiguous verses.  This research was conducted by library study along with the assessment of different theories on the exegesis of the verse and it aims to criticize the perceptions relying on the relationship between this verse and its contiguous verses in order to prove its independence.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • The 195th Verse of Surah al-Baqarah
  • Siyāq (Context)
  • Destruction
  • Specificity of the Verse
  • Generality of the Verse
  • Cohesion of the Verse
  • Independence of the Verse

مراجع

قرآن کریم.
1.ابن‌ابی‌الزمنین، محمدبن‌عبدالله، تفسیر ابن‌زمنین، قاهره: الفاروق الحدیثه، 1423ق.
2.ابن‌ابی‌حاتم رازی، عبدالرحمان‌بن‌محمد، تفسیر القرآن العظیم، به‌تحقیق اسعد محمد الطبیب، بیروت: دارالفکر، بی‌تا.
3.ابن‌ادریس حلی، محمد، السرائر، چاپ دوم، قم: نشر اسلامی، 1410ق.
4.ابن‌البراج، عبدالعزیز، جواهر الفقه، قم: نشر اسلامی، 1411ق.
5.ابن‌الجوزی، عبدالرحمان، زاد المسیر فی علم التفسیر، چاپ اول، لبنان: دارالفکر للطباعه و النشر و التوزیع، 1407ق.
6.ابن‌العربی، محیی الدین، احکام القران، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، لبنان: دارالفکر للطباعه و النشر، بی‌تا.
7.ابن‌شعبه الحرانی، حسن، تحف العقول عن آل الرسول، تحقیق علی اکبر غفاری، قم: نشر اسلامی، 1404ق.
8.ابن‌شهرآشوب، محمد، مناقب آل ابی طالب، نجف: المکتبه الحیدریه، 1376ش.
9.ازدی بلخی، مقاتل بن سلیمان، تفسیر مقاتل بن سلیمان، بیروت: دارالکتب، 1424ق.
10.اشعث سجستانی، سلیمان، سنن ابی‌داوود، تحقیق اللحام، بیروت: دارالفکر للطباعه و النشر، 1410ق.
11.آلوسی، محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، بی‌جا: بی‌نا، بی‌تا.
12.بخاری، محمد، صحیح البخاری، بیروت: دارالفکرللطباعه و النشر، 1401ق.
13.بغوی، حسین، معالم التنزیل فی تفسیر القرآن، تحقیق خالق عبدالرحمان العک، بیروت: دارالمعرفه، بی‌تا.
14.ثعلبی، احمد، الکشف و البیان عن تفسیر القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1422ق.
15.جصاص، احمد، احکام القرآن، تحقیق شاهین، بیروت: دارالکتب العلمیه، 1415ق.
16.حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، المستدرک، تحقیق مرعشلی، بی‌جا: بی‌نا، بی‌تا.
17.-----------------------، تحقیق عبدالرحمان المرعشی، بیروت: دارالمعرفه، بی‌تا.
18.حر عاملی، محمد، وسائل الشیعه، تحقیق آل البیت، قم: موسسه آل البیت، 1414ق.
19.حسینی شیرازی، محمد، تقریب القرآن الی الاذهان، بیروت: دارالعلوم للتحقیق، 1424ق.
20.حلی، جعفر، شرائع الاسلام، تحقیق صادق شیرازی، طهران: استقلال، 1409ق.
21.حلی، حسن، مختلف الشیعه، چاپ دوم، قم: نشر اسلامی، بی‌تا.
22.زرکشی، محمد، البرهان فی علوم القرآن، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بی‌جا: دار احیاء الکتب العربیه، 1376ش.
23.سجستانی، ابوداوود، سنن ابی‌داوود، تحقیق سعید محمد اللحام، بیروت: دارالفکر، 1410ق.
24.سمرقندی، ابواللیث، تفسیر السمرقندی، تحقیق مطرجی، بیروت: دارالفکر، بی‌تا.
25.سمعانی، منصور، تفسیر السمعانی، تحقیق یاسر بن ابراهیم و دیگران، ریاض: دارالوطن، 1418ق.
26.سیوطی، جلال الدین، الاتقان فی علوم القرآن، تحقیق سعید المندوب، بیروت: دارالفکر، 1416ق.
27.شربینی، محمد، الإقناع فی حل ألفاظ أبی شجاع، بیروت: دارالمعرفه، بی‌تا.
28.صدوق، محمد، الامالی، چاپ اول، قم: مرکز الطباعه و النشر، 1417ق.
29.----------، الخصال، تحقیق غفاری، قم: نشر اسلامی، 1403ق.
30.----------، من لایحضره الفقیه، تحقیق غفاری، قم: نشر اسلامی، بی‌تا.
31.طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: نشر اسلامی، بی‌تا.
32.طبرسی، فضل، مجع البیان فی تفسیر القرآن، چاپ اول، بیروت: موسسه اعلمی، 1415ق.
33.طوسی، محمد، التبیان فی تفسیر القرآن، تحقیق عاملی، چاپ اول، بی‌جا: مکتب الاعلام الاسلامی، 1209ق.
34.----------، الخلاف، قم: نشر اسلامی، 1407ق.
35.----------، المبسوط، تحقیق کشفی، تهران: المکتبه المرتضویه، بی‌تا.
36.فخر رازی، محمد، التفسیر الکبیر، چاپ سوم، بی‌جا: بی‌نا، بی‌تا.
37.قرطبی، محمد، الجامع لاحکام القرآن، تحقیق البردونی، بیروت: دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.
38.قطب راوندی، محمد، فقه القرآن، تحقیق حسینی، قم: کتابخانه آیت الله مرعشی، 1405ق.
39.کلینی، محمد، الکافی، تحقیق غفاری، چاپ پنجم، تهران: دارالکتب الاسلامیه، 1363ش.
40.مغنیه، محمدجواد، التفسیر المبین، چاپ دوم، بی‌جا: موسسه دارالکتاب الاسلامی، 1403ق.
41.-------------، الکاشف، بیروت: دارالعلم للملایین، 1981م.
42.مکارم شیرازی، ناصر، الامثل فی تفسیر کتاب الله المنزل، قم: امام علی بن ابی طالب، 1379ش.
43.نحاس، ابی‌جعفر، معانی القرآن الکریم، تحقیق صابونی، چاپ اول، مکه: بی‌نا، 1409ق.
44.نسفی، ابوالبرکات، مدارک التنزیل و حقائق التاویل، بی‌جا: بی‌نا، بی‌تا.
45.نعمان مغربی، محمد، شرح الاخبار فی فضائل الائمه الاطهار، چاپ دوم، قم: نشر اسلامی، 1414ق.
46.النووی، ابوزکریا، المجموع، بیروت: دارالفکر، بی‌تا.
47.واحدی نیشابوری، ابوالحسن، الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، تحقیق داوودی، چاپ اول، بیروت: دارالقلم، 1415ق.
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار