نوع مقاله : علمی و پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار، کلام اسلامی، پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ، قم، ایران
2 دانشجوی دکتری ادیان، مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی ، قم ، ایران
چکیده
تازه های تحقیق
نتیجه
از بررسی آراء مفسران فریقین درباره متولیان تربیت دینی در قرآن و کاوش در متن عهد عتیق، این نتیجه به دست میآید که در روش تربیتی خداوند و پیامبران در دو متن مقدس (قرآن و عهدین)، ادبیات یکسانی داشته و در بعضی از روشها هر دو متن شبیه یک دیگر است؛ ولی روش‌های موجود در قرآن جامع‌ترند و متولیان در قرآن کریم، بشخصه ویژگی ممتازی دارند که در عهد عتیق وجود ندارد. الگوهای قرآنی اسوه حسنه هستند (سوره‌های احزاب، آیه 21 و ممتحنه، آیات 4 و 6)؛ اما در عهد عتیق این‌گونه نیست. انبیا در عهد عتیق مرتکب گناهان کبیره میشوند (برای مثال نک. پیدایش 19: 1-18) و شایسته نیست کسی که خود از گناه کبیره دوری نمیکند، متکفل امور دینی دیگران گردد.
به‌علاوه قصص قرآن کریم، گرچه ازلحاظ محتوایی تفاوت چندانی با قصص عهد عتیق ندارد، ازلحاظ ماهوی با آن‌ها تفاوت دارد؛ زیرا هدف قرآن کریم از نقل این داستانها، صرفاً قصه‌گویی و یا نشان دادن ضمنی سرگذشت قوم بنیاسرائیل به‌عنوان قوم برگزیده خداوند نیست، بلکه به خاطر بیان امر مهمی به این داستانها به‌عنوان شاهد و گواه تاریخی، استناد شده است. امکان دارد داستانی در چند سوره مختلف آمده باشد، ولی در هر جا، برای بیان نکتهای مهم و عمدتاً متمایز آمده است؛ ازاین‌رو قصص قرآنی، اهدافی چون: عبرت‌آموزی، هدایت‌گری، اندیشه سازی، بیان اصول دین و بیان سنن الهی را تعقیب میکنند (اشرفی، 1385، ص 188). علاوه بر این، به‌استثنای سوره یوسف، در هیچ جای قرآن به جزئیات وقایع و داستانهای تاریخی اشاره نشده است، برخلاف داستانهای عهد عتیق که وارد جزئیات زندگی افراد میشود؛ درحالی‌که این‌گونه پردهدری و رعایت نکردن حریم میان مرد و زن در قرآن وجود ندارد.
نکته مهم دیگر این است که با توجه به آراء مفسران فریقین، در قرآن کریم توجه به قیامت، مسأله بهشت و جهنم، عذاب و ثواب بسیار پررنگ است؛ در حالی که در عهد عتیق یا اصلاً مشاهده نمیشود و یا اگر اشاراتی به آن باشد، به‌صورت سطحی و گذراست (آریانپور، 1352، ص 4). درنتیجه باید بیان نمود که علی‌رغم اشتراکات موجود میان قرآن کریم و عهد عتیق، در قرآن کریم متولیان تربیت دینی اسوه حسنه هستند، به‌علاوه مباحثی مانند توجه به قیامت در آن پررنگتر است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
Received: 2021/6/22 | Correction: 2022/3/5 | Accepted: 2022/3/5
Education is one of the most crucial goals and concerns of the religions, which has been heeded by divine books such as the Qur’an and Old Testament. Thus, it has been carefully pursued by the Qur’anic exegetes in both Shi’ite and Sunni schools. According to religious teachings, God and His prophets, as the main custodians of human training, have tried to religiousely educate the people in various ways. The present article has endeavored to introduce these custodians through a descriptive-analytical method, considering the Qur’anic exegetes’ viewpoints from the two Sunni and Shi’ite schools. In the following and by pointing out their educational methods, it has analyzed and evaluated these two groups’ manners, taking a religious studies approach. As the results of the conducted studies, while examining the viewpoints of both schools’ exegetes, as well as the texts of the Qur’an and Old Testament, it can be noted that God and His prophets have been introduced as the main custodians of religious education in both traditions. In addition, both traditions are common in conveying the methods of religious education. However, there are some notable differences. The Qur’an mentions the spiritual education’s custodians as uswa (good example) ones, while the Old Testament, on the contrary, has even attributed some discreditable mistakes to them. Moreover, in the Qur’anic accounts, God and His prophets have taken care of the resurrection and the divine rewards and punishments more than in the Old Testament. It can be thus concluded that the methods of religious education in the Qur’an are richer and more comprehensive than those mentioned in the Old Testament.
* Isazadeh, I; , . (2022) Qur’anic Exegetes and the Methods of the Spiritual Education’s Custodians; a Religious Studies Approach. Biannual Journal of Comparative Exegetical Researches, 8 (15) 193-222. Doi: 10.22091/PTT.2022.6402.1895.
کلیدواژه‌ها [English]
)
ارسال نظر در مورد این مقاله