مقایسۀ معنای«لام» در آیۀ 179 سوره اعراف از دیدگاه فخر رازی و آیت الله جوادی آملی

نوع مقاله : علمی و پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته مدرسه علمیه دارالسلام، تهران، ایران

2 استادیار گروه فلسفه، دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

مفسران، معنای «لامِ» موجود در عبارت «ولقد ذرأنا لجهنّم» را به سه صورت بیان کردهاند؛ در تعیین هریک از احتمالات معنایی «لام»، دخالت دیدگاههای کلامی وجود داشته است. برای تبیین دقیق‌تر این‌مدعا، از توضیحات دو تن ازمفسرین به مثابه نمایندگان دومکتب کلامی استفاده شد. فخررازی «لام» ‌را به معنای «غایت»دانسته و بر این اساس، آیۀ 179 اعراف رادلیلی برای اثبات رویکرد فرقۀ «اشاعره» و اعتقاد به «جبر»، در نظر گرفته است. آیت الله جوادی آملی، ضمن تأکید برهم‌مبنایی با علامه طباطبائی (ره)، معنای «عاقبت» رابرای «لام» بیان داشته است. وی منکر جبری بودن خلقت برخی انسان‌ها برای جهنم شده است و مبتنی بر دیدگاه «امر بین الأمرین» نزدمتکلمین امامیه، به توضیح پرداخته است. وی در تعیین معنای «لام» به سیاق آیات و استفاده ازحداکثر ظرفیت ادبی موجود، تأکید داشته است. اوازاین جهت باعلامه طباطبائی «ره» که معنای «غایت تبعی» راتأسیس نموده، اختلاف دارد. مقالۀ حاضر با بررسی تطبیقی تفسیر الکبیر فخر رازی و تسنیم آیت الله جوادی آملی در رویکرد ادبی-کلامی و بر اساس روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه‌ای، به بیان تأثیر سه معنای مطرح شده برای «لام» در مباحث کلامی «جبر و تفویض» و «معاد» و تطبیق دو تفسیر با سایر آیات هم موضوع، براساس روش تفسیری قرآن به قرآن پرداخته و در نهایت معنای معیار برای «لام» موجود در این آیه را تعیین نموده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Comparative study of the meaning of “Lam” in the verse of 179 in Surah A’raf from the viewpoint of Fakhr-e-Razi and Javadi Amoli interpretations

نویسندگان [English]

  • Hossein Rafiei 1
  • Mohsen Habibi 2
1 Masters student of Darussalam seminary, Tehran, Iran
2 ‬Assistant professor, departement of persian literature and forgin language, Allameh Tabatabaei univercity, Tehran, Iran
چکیده [English]

The commentators have expressed the meaningof “Lam” inthis verse from three aspects; Theological viewpoint has been involved in determination of these aspects.Two commentators’interpretations have beenused as the representatives of two theological schools.Fakhr-e-Razi specified“Lam”as a“Goal”;accordingly, He has considered the 179th verse ofA’raf as aproof to prove the approach of the Ash'are sect and the belief in"predestination".Ayatollah Javadi Amoli,while emphasizing the similarity with Allameh Tabatabai,has expressed the meaning of"Aqibt"for"Lam". He has denied that the creation of some human beings is forced for hell and has given an explanation based on the view of"order between things"according to the theologians of Imamiyyah.He has emphasized in determining the meaning of"Lam"in the context of the verses and using the maximum available literary capacity.In this respect,he has a difference with Allameh Tabataba'i who established the meaning of"subsequent goal".The present article, with acomparative study of Al-Kabir interpretation of FakhrRazi and Tasnim interpretation of Javadi Amoli inthe literary-theological approach and based on thedescriptive-analytical method, relying on library sources, to express the effect of these three meanings proposed for"Lam"in theological discussions. "Predestination" and "Resurrection" and matching the perspective of each commentator in other verses related to the purpose of creation with his perspective in this verse based on the method of interpretation of the Qur'an. Finally, this article has determined the meaning of the criterion for "Lam".

کلیدواژه‌ها [English]

  • The effect of religious beliefs on literature, &ldquo
  • Lam&rdquo
  • , the meanings of the letters, Fakhr-e-Razi, Javadi Amoli, Al-Kabir interpretation, Tasnim interpretation
CAPTCHA Image