نوع مقاله : علمی و پژوهشی
نویسنده
دانشیار دانشگاه خوارزمی
چکیده
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
نویسنده [English]
آیات 76-77 اسراء، به مکیان مشرک هشدار داده است که اخراج رسول اسلام از سرزمین خویش به نابودی زودهنگام اخراج کنندگان خواهد انجامید و این سنتی خدایی است که درباره رسولان پیشین نیز جاری بوده است. از دیگر سو، مشرکان مکه به عذاب هایی از سنخ عذاب های مشرکان پیشین، گرفتار نگشتند، گرچه در نهایت سبب ترک مکه از جانب پیامبر شدند.
اهل تفسیر برای حل این چالش، قتل مشرکان در جنگ بدر را مصداق عذاب اخراج کنندگان رسول، قلمداد کرده اند. تحقیق حاضر این رویکرد رایج را نقد می کند با این استدلال که هلاکت زودهنگام اخراج کنندگان رسول اسلام به هلاکت پیشینیان تشبیه شده است و در گفتمان رایج سوره های مکی، نابودی پیشینیان بر حسب عذاب آسمانی است. راهکار بدیل پیشنهادی، روا دانستن تخلف از وعید بر خداوند، بر حسب اخلاق عرب است، چنانکه از ابوعمرو بن علاء نقل است که عرب، رجوع از وعده نیک را نکوهیده می داند اما رجوع از وعده عقاب را بزرگواری می شمارد. اهل تفسیر در مواضع فراوان دیگر نیز تحقق تهدیدهای دوران مکی را در قتلگاه بدر انگاشته اند اما با اخلاقی دانستن تخلف از وعید، حاجت به این مدعای تکلف آمیز، منتقی می‌شود.
کلیدواژه‌ها [English]
)
ارسال نظر در مورد این مقاله