بررسی تطبیقی نظریه جامعیت قرآن از منظر تفسیر المیزان

نوع مقاله : علمی و پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم قرآن وحدیث دانشگاه قم

2 هیئت علمی دانشگاه پیام نور

چکیده

مساله جامعیت قرآن، یکی از مبانی مهم فهم و تفسیر قرآن است که مورد توجه و اهتمام مفسران قدیم وجدید بوده است. از جمله مفسرانی که به صورت جدی این موضوع را در تفاسیر خود طرح کرده اند، می توان به علامه طباطبایی و آلوسی بغدادی اشاره کرد. آنچه بررسی ها نشان می دهد این است که هرچند آلوسی فصل خاصی به این موضوع اختصاص می دهد، اما ذهن او از سوالات رهایی نمی بابد، به همین خاطر ما می بینیم او در قسمتی از تفسیرش به سمت دیدگاه حداقلی می رود؛ در بخشی دیگر از تفسیرش به سمت دیدگاه اعتدالی یا حداکثری کشش پیدا می کند. اما بررسی سخنان علامه نشان می دهد که علامه، تنها دیدگاه مورد قبول برای جامعیت قرآن را،  جامعیت اعتدالی می داند و سایر دیدگاه ها را نقد و رد می کند. در این مقاله  به بررسی تطبیقی دیدگاه این دو مفسر بزرگ، در این زمینه می پردازیم .    
 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of Comprehensiveness of the Quran According to the "Tafsir al-Mizan fi Tafsir al-Quran" and "Rooh al-Ma'ani fi Tafsir al-Quran al-'Adhim"

نویسنده [English]

  • Ali Ahmmad Naseh 1
چکیده [English]

Comprehensiveness of the Quran is one of the important foundations for its comprehension and interpretation, which has been noticed and considered by old and new commentators. Among the commentators who have seriously raised the issue in their commentaries, we can refer to Allamah Tabatabaii and Alusi Baghdadi. The studies show that although Alusi devotes a special chapter to this issue, he is in a kind of astonishment and fails to free himself from the questions and doubts which come to his mind. That is why we see him moving towards a minimal view in some parts of his commentary and towards a moderate or maximal one in other parts. The review of Allamah's remarks, however, shows that the only acceptable view for the comprehensiveness of Quran is moderate comprehensiveness in his view; he rejects and criticizes the other viewpoints. The present paper comparatively studies the view of these great commentators in this regard.
 Ali Ahmad Naseh[1]
Farzad Esfandiyari[2]
 


[1] Associate professor of department of sciences of the Quran and hadith, Qom University


[2] PhD student of comparative commentary, Qom University
Date Received: 2015/8/19, Date of acceptance: 2016/1/6

کلیدواژه‌ها [English]

  • Comprehensiveness of the Quran
  • comparative commentary
  • foundations
  • Al-Mizan
  • Rooh al-Ma'ani

مراجع

قرآن کریم
آلوسی ، سید محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم ، بیروت ، دارالکتب العلمیه، ( 1415ق).
ابن کثیر، اسماعیل بن عمرو، تفسیر القرآن العظیم  بیروت ،دار الکتب العلمیة، (1419ق).
ابن منظور، محمد بن مکرم ، لسان العرب،  بیروت: دارصادر،( 1414 ه). 
ایازی، محمد علی جامعیت قرآن ، چ 3، رشت،کتاب مبین( 1380ش ).
بازرگان، مهدی ، مقاله آخرت و خدا ، هدف بعثت انبیاء،مجله کیان،ش 28، (1374ش).
راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، دمشق، دارالعلم و الدار الشامیه، ( 1412 ق).
سروش،عبد الکریم، فربه تر از ایدئولوژی ، فصلنامه پژوهشهای قرآنی، ش ۳۹،( 1384ش).
 سیاح ، احمد،  فرهنگ بزرگ جامع نوین، چاپ دوم ،تهران، انتشارات اسلام،(1368ش).   
سیوطی، جلال الدین عبد الرحمن ،الاتقان فی علوم القرآن ،تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، قم ،نشر فخر دین،(1380ش).
شاطبی ،ابو اسحاق ، الموافقات فی اصول الشریعة .دار المعرفة ،(بی تا ).
شبستری،محمد مجتهد ، نقد قرائت رسمی از دین، نشر طرح نو، چ چهارم، (1379ش).
شفیعی، علی، پژوهشی در مورد قلمرو انتظار از قرآن، دانش نامه موضوعی قرآن،(1392ش).
طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، (1386ش).
.................، قرآن در اسلام، قم، دفترانتشارات اسلامی، چاپ دهم(1379ش).
................، محمد رضا،صرف ساده ،انتشارات دار العلم،( 1380ش).
طبرسی ،فضل بن حسن ، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، چ 3. تهران، انتشارات ناصر خسرو ،(1372ش ).
طوسی، محمد بن حسن ،التبیان فى تفسیر القرآن، بیروت ، دار احیاء التراث العربى ،( بی تا ). 
طنطاوی ،جوهری ،الجواهر فی تفسیر القرآن، ج 8 ، بیروت ،دارالفکر ،( بی تا ).
عبد الحمید ،محسن ، الآلوسی مفسرا ، بغداد،  چاپخانه معارف،(۱۳۸۸ ش).
 غزالی، محمد بن محمد ،جواهر القرآن، تحقیق محمد رشید رضا القبانی، بیروت، دار إحیاء العلوم،(1985 ق ).
رازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، چ 3. بیروت، دار احیاء التراث العربى،( 1985 ق ).
فیض کاشانى، ملا محسن ،تفسیر الصافى،  تهران،  انتشارات الصدر،(1415 ق).
مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران ،دار الکتب الإسلامیة،( 1374ش ).
     مودب،رضا ،مبانی تفسیر قرآن ،قم ،انتشارات دانشگاه قم ،(1386ش).
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار