تفسیر تطبیقی:معنایابی و گونه شناسی

نوع مقاله : علمی و پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته تفسیر تطبیقی دانشگاه قم

2 استاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

گسترش مطالعات تطبیقی و کارآمدی آن در حوزه علوم انسانی و مطالعات ادیان، سبب شده تا این روش مطالعاتی به ساحت دانش تفسیر نیز راه یابد. راه‌یابی این روش به حوزه تفسیر قرآن تنها به نظریه‌پردازی در ‌باره تفسیر تطبیقی و بیان ضرورت انجام آن محدود نشده است، بلکه تا مرز تأسیس رشته‌ای آموزشی و دانشگاهی با همین عنوان پیش رفته است. اما این که چه قرائت‌هایی از تفسیر تطبیقی وجود دارد و این شاخه نوپا از دانش تفسیر چه مسیری را می‌پیماید، امری است که بایسته پژوهش و کاوش با رویکرد انتقادی است، تا با پیرایش آنچه رهزن است، بتوان تفسیر تطبیقی را در مسیری هدایت کرد که به ضابطه‌مندی و کارآمدی هر چه بیشتر آن بینجامد. این پژوهش به دو مسأله بنیادی در حوزه تفسیر تطبیقی پرداخته است؛ یکی معنایابی و دیگری گونه‌شناسی. این مقاله، در مورد نخست، با تحلیل و نقد تلقی‌های موجود از تفسیر تطبیقی در صدد شفاف‌سازی ماهیت تفسیر تطبیقی است و در مورد دوم، در پی تعیین جایگاه این گونه تفسیری در نظام طبقه‌بندی تفاسیر قرآن است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparative Commentary: Terminology and Typology

نویسندگان [English]

  • Ansiyh Askari 1
  • mohammad Kazem Shaker 2
2 Professor at Allameh tabataba'i University
چکیده [English]

The development and efficiency of the method of comparative studies in the field of human sciences and studies on religions have made this method enter into the field of commentary as well. Using this method in interpreting the Quran is not limited to theorizing about comparative commentary and highlighting its necessity; rather, it has caused designing an academic course with the same title. It is, however, necessary to conduct a critical research on different interpretations of comparative commentary and the future course of this new academic course in order to be able to lead it in a way that would result in its much more efficiency and systemization through eliminating deviations. The present paper addresses two fundamental issues in the field of comparative commentary, i.e., terminology and typology. In the case of the former, this paper seeks to clarify the nature of comparative commentary through analyzing and criticizing its present perceptions. In the case of the latter, it seeks to identify the position of comparative commentary in the system of classification of the Quran's commentaries.
 Ensiyyeh 'Asgari[1]
Mohammad Kazem Shaker[2]
 


[1] PhD student of comparative commentary, Qom University, corresponding author,                            asgari.nc@gmail.com


[2] Professor at Allameh tabataba'i University
Date Received: 2015/8/20, Date of acceptance: 2015/11/16
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • comparative commentary
  • simultaneous interpretation
  • research on commentary
  • approximate interpretation
  • comparative studies
  • contrastive commentary
 اسعدی،محمد،آسیب شناسی جریان‌های تفسیری،1389، مقاله "جریان تفسیر صوفی عرفانی"، نوشته محمدکاظم شاکر، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
ألمعی، زاهر بن عواض، 1405ق،دراسات فی التفسیر الموضوعی للقرآن الکریم، ریاض، الفرزدق
انیس، ابراهیم، 1372ق، المعجم الوسیط، بی‌جا، دفتر نشر فرهنگ اسلامی
بهمنی،سعید،1388،هفده گفتار در قرآن پژوهی، مقاله "ساختاردهی به انواع تفاسیر و جایگاه تفسیر عقلی-اجتهادی در ساختار تفسیر" نوشته محمد کاظم شاکر، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
خاتمی، محمود، جزوه درس فلسفه تطبیقی،1390،قم،دانشگاه قم
الخالدی،صلاح عبدالفتاح،1422ق، التفسیر الموضوعی بین النظریه و التطبیق، عمان،دار النفائس
خرمشاهی، بهاءالدین،1377،دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی،ج1،تهران،دوستان و ناهید
دهخدا، علی اکبر، 1377،لغت نامه، ج5، تهران، دانشگاه تهران
الرومی، فهد بن عبدالرحمن بن سلیمان،1419ق، بحوث فی أصول التفسیر و مناهجه، ریاض،
مکتبه التوبه،1419
شاکر،محمدکاظم،1382،مبانی و روش‌های تفسیری،قم،مرکز جهانی علوم اسلامی
شنوقه،السعید،بی‌تا، التأویل و التفسیر بین المعتزله و السنه، قاهره، المکتبه الازهریه
صدیق،حسن بشیر، 1416ق، التفسیر التطبیقی منهج علمی لدراسه النص القرآنی، خارطوم، دارالسودانیه للکتب
الطبطبایی،ولید بن مساعد،1415ق، فصول من التفسیر الموضوعی، کویت، دارالتجدید
عبدالرحیم،عبدالجلیل،1412ق، التفسیر الموضوعی للقرآن فی کفتی المیزان، عمان، بی‌نا
العمری، احمدجمال،1406ق، دراسات فی التفسیر الموضوعی للقصص القرآنی، قاهره، مکتبه الخانجی
غالب، حسن،1424ق،مداخل جدیده للتفسیر، بیروت، دارالهادی
الفرماوی، عبدالحی،1397ق، البدایه فی التفسیر الموضوعی،قاهره،بی‌نا
مسلم،مصطفی،1426،مباحث فی التفسیر الموضوعی،دمشق،دارالعلم
المشنی،مصطفی ابراهیم،1427ق، "التفسیر المقارن-دراسه تأصیلیه"، مجله الشریعه و القانون، 26،صص137-205
نجارزادگان،فتح الله،1383،تفسیر تطبیقی،قم، مرکز جهانی علوم اسلامی
نجارزادگان،فتح الله،1388، بررسی تطبیقی مبانی تفسیر قرآن در دیدگاه  فریقین،قم،پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
هاوتینگ،جرالد، 1389،رهیاف‌هایی به قرآن،به کوشش مهرداد عباسی، مقاله "تفسیر از طبری تا ابن کثیر"، نوشته نورمن کالدر،تهران، حکمت
Vanessa L. Ochs, Sarah Lauhed; Modern Lessons from the Wisdom & Stories of Biblical Women, p.xxii.
CAPTCHA Image