جایگاه عقل ونقل در روش تفسیر قرآن از دیدگاه علامه طباطبایی (ره) و ابن تیمیه

نوع مقاله : علمی و پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه قم

چکیده

در این نوشتار، جایگاه «عقل» و «نقل» در تفسیر قرآن، از دیدگاه  ابن تیمیه وعلامه طباطبایی(ره) بررسی می شود . اگر در تفسیر قرآن، بر عناصری همچون «عقل» و «نقل» تأکید می­شود، به خاطر تأکیدی است که در متن قرآن، به این دو مؤلفه، در وصول به مقصود قرآن شده است.
از دیدگاه علامه، عقل علاوه بر«مفتاح» بودن دین، نسبت به اصل حقیقت دین«مصباح» نیز هست واین به خاطر هماهنگ بودن قرآن با فطرت وعقل سلیم است؛ از این رو عنوان می شود، قرآن وبرهان جدایی ندارند. از نگاه وی جایگاه روایات در تفسیر قرآن، حائز اهمیت است؛ زیرا مس حقیقت قرآن از آن اهل بیت عصمت وطهارت است؛ ولی باید در عصر غیبت، روایات از جهت سند ودلالت بررسی شوند تا دچار تفکر اخباریگری در فهم قرآن نشویم.
اما از نگاه  ابن تیمیه، نهایت جایگاه عقل در معرفت دینی مفتاح بودن آن است. بعد از آن همچون اهل حدیث باید تمسک به نقل کرد. در این مقاله این دو دیدگاه در روش تفسیر قرآن، مقایسه ونقادی می شود وقول احسن مستدل می گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Position of Reason and Tradition in Interpreting the Quran from the View of Ibn Taymiyyah and Allamah Tabatabaii

نویسندگان [English]

  • mohsen movahedi asl
  • Ali Ala bedashti
qom
چکیده [English]

The present paper studies the position of "reason" and "tradition" in interpreting the Quran from the view of Ibn Taymiyyah and Allamah Tabatabaii. The elements of "reason" and "tradition" are emphasized in interpreting the Quran because they are emphasized in the text of Quran in order to achieve the aim of the Quran. According to Allamah Tabatabaii, reason is not only "the key" of religion, but also the "lantern" for the true reality of religion, because the Quran is in harmony with genesis and common sense. Therefore, it is said that the Quran is closely associated with reasoning. Allamah believes that hadiths are of great importance in interpreting the Quran because the true reality of the Quran belongs to Holy Prophet's household, but the hadiths must be evaluated in terms of their chain of transmission and indication in order to avoid traditionalism in understanding the Quran during occultation. Ibn Taymiyyah, however, believes that reason is at most the "key" of religious knowledge. Beyond this, we should appeal to tradition, like traditionalists. The views of these two scholars about the method of interpreting the Quran are compared and criticized in this paper and the better one is proved.
 
Ali Allahbedashti[1]
Mohsen Movahhedi Asl[2]
 


[1]  Associate professor of department of philosophy and theology, Qom University,                       Alibedashti@gmail.com 


[2] MA of Islamic philosophy, Qom University,                                                                                       Movahedi114@yahoo.com 
Date Received: 2015/11/2, Date of acceptance: 2016/3/5

کلیدواژه‌ها [English]

  • Reason
  • tradition
  • interpretation of the Quran
  • Allamah Tabatabaii
  • Ibn Taymiyyah

مراجع

 

منابع و مآخذ:

1. قرآن کریم،ترجمه مهدی الهی قمشه ای
2. امام علی(ع): نهج البلاغه،ترجمه محمد دشتی،قم:انتشارات مسجد مقدس جمکران.
3. ابن بابویه، محمد ابن علی،شیخ صدوق،خصال،قم: مؤسسه النشر الاسلامی1427ق.
4. ابن منظور،محمد ابن علی:لسان العرب،بیروت:دارالفکرللطباعه والنشر1428ق.
5. ابن تیمیه (بی تا): التعارض العقل و النقل، تصحیح محمد رشاد سالم، بی جا
6. ----------- (بی تا)، مقدمه فی التفسیر، بی جا
7. ابن قیم،، الفراسه: تحقیق صلاح احمد السامرایی، بغداد: مکتبه القدس1986م.
8. ابن بدران دمشقی (بی تا): المدخل إلی مذهب احمد ابن حنبل، بیروت: دار إحیاء التراث
9. جوادی آملی، عبدالله : تسنیم: تفسیر قرآن کریم، تنظیم و ویرایش علی اسلامی، قم: اسراء1378 ش.
10.____________ (1392ش)، قرآن در قرآن، قم: اسراء.
11. حلی،حسن ابن یونس:کشف المراد فی تجریدالاعتقاد،قم:موسسه النشر الاسلامی1432ق.
12. حلمی مصطفی: منهج علماء الحدیث و السنه فی اصول الدین، مصر: دار الدعوه1413ق.
13.  رجبی ، محمود: روش تفسیر قرآن ، قم: پژوهشگاه حوزه ودانشگاه1387ش.
14. زرکشی: البرهان فی علوم القرآن ، تحقیق جمال حمدی، بیروت: دار المعرفه1410م .
15. زمرلی، فواز احمد: عقائد أئمه السلف، بیروت: دار الکتب العربی1415ق.
16. سیوطی:  الاتقان، تحقیق فواز احمد زمرلی، بیروت:دار الکتب العربی1421ق.
17. شربینی سید محمد اسماعیل ( بی تا): رد شبهات حول عصمه النبی فی ضوء السنه النبویه، ( بی جا)
18. شوکانی :  الرسائل السلفیه فی إحیاء سنه البریه، بیروت: دار الکتب العربی1414ق.
19. صنعانی : تطهیر الاعتقاد، تحقیق ادران سید محمد، سعودی: مکتبه الزهراء1412 ق.
20. طباطبائی ، محمد حسین: المیزان فی تفسیر القرآن، تهران: دار الکتب الاسلامیه1417ق.
21._______________، قرآن در اسلام، قم: بوستان کتاب1386 ش.
22.______________،شیعه در اسلام،قم: دفتر انتشارات اسلامی1376ش.
23. قیس خزعل العزاوی : الفکر الاسلامی المعاصرنظرات فی مساره و قضایا، بیروت: دار الراضی1992 م.
24. کلینی، محمد بن یعقوب : اصول کافی؛ با ترجمه و شرح جواد مصطفوی1363 ش.
25. لاهیجی،ملاعبدالرزاق:گوهرمراد، تهران:وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی1373ش.
26.  مفید ، محمد ابن نعمان:اوائل المقالات فی المذاهب والمختارات ،تحقیق دکتر مهدی محقق،تهران:انتشارات دانشگاه تهران1413ق.  
27. مجلسی ، محمد باقر: بحارالانوار،بیروت:دارمؤسسه الوفاء1403ق.
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار