بررسی مصداق کوثر در سوره کوثر در تفاسیر روائی شیعه و سنی

نوع مقاله : علمی و پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تهران

2 حوزه علمیه قم

3 جامعه المصطفی العالمیه

چکیده

سوره کوثر از ابتدای نزول از توجه خاصی در نگاه مفسران برخوردار بوده است. تبیین مصداق واژه «کوثر» از زمان نزول این سوره از موارد چالشی در میان مفسران بوده است. این آراء تفسیری در میان تفاسیر روائی رونق بیشتری داشته است. آنچه در این تفاسیر به چشم میخورد بیان معنای کوثر و ذکر مصادیق این معنا است و از مصداق این واژه در زمان نزول سوره کوثر غفلت شده است. در این تحقیق تلاش شد تا با بررسی تطبیقی روایات و اقوال تفسیری در تفاسیر روائی، نگاهی گذرا از آنچه گفته شده ارائه شود و سپس به ارزیابی تمام آنها بپردازد. توجه به شأن نزول، روایات وارد شده درباره سوره، سیاق آیات و قضایای مسلم تارخی، روشی بود که به بررسی این تفاسیر کمک کرد. نتیجه به دست آمده آنست که تنها مصداق دنیائی کوثر در زمان نزول سوره، حضرت زهرا س است که در عین وحدت، شأنیت کثرت را دارا بوده و نسل پیامبر از طریق ایشان گسترش پیدا کرد و نقشه های دشمنای برای ابتر ماندن دین اسلام را از بین برد.

تازه های تحقیق

نتیجه گیری

با بررسی تفاسیر فریقین حول واژه «کوثر» به دست می آید که مفسران نتوانسته اند میان معنای لفظی و مصداقی آیه تمایز قائل شوند و آندو را با یکدیگر خلط کرده اند. ایشان معنای لفظی واژه را مصداق آیه دانسته اند و حتی در بعضی موارد در نظر گرفتن مصادیق معنای آیه باعث شده است تا از توجه به مصداق مورد نظر آیه در هنگام نزول سوره باز بمانند. تمایز این روش تحقیقی که باعث کشف مراد ایه است در این موارد خلاصه میشود: توجه به شأن نزول، روایات وارد شده درباره سوره، سیاق آیات و قضایای مسلم تاریخی، روشی بود که به ارزیابی این تفاسیر کمک کرد. با بررسی واژگان سوره و توجه به شأن نزول آن و سیاق ایات تنها مصداق مورد نظر سوره در زمان نزول حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها است که یک نفر قابلیّت کثرت را دارا بوده و از طریق ایشان همه آروزهای شوم دشمنان برای نابودی نسل پیامبر و تمام شدن اسلام با وفات ایشان ناکام ماند.

پیشنهاد میشود همین موضوع بصورت تطبیقی از میان تفاسیر عقلی شیعه و سنی نیز بررسی شود و ادله مفسران با یکدیگر مقایسه شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Survey Exemplified koocar In sura kocar In the narrative narratives Shia and Sunni

نویسندگان [English]

  • Mohammad reza Ghazaie 1
  • amin moradi 2
  • mohammad mahdi kariminiya 3
1 Tehran
2 qom
3 qom
چکیده [English]

In order to deal with some of the crimes, Islam considers some ways which one of them is the establishment of the criminal laws. These laws including several stages to be approveed, are based on the education of individuals and the community. To legislate the law, it is needed some different process; for instance, the passing of the preparatory stages. Then, it is time to execute Islamic punishment enjoying its own ethical requirements. The current paper tries to present an appropriate role model in legislation system through analysis of Islamic methodology in the introduction of and howness of educational and legislative process. It also tries to explain ethical requirements that are needed in executing prescribed punishments.
The results can be categorized into two stages: the first, in the level of legislation; the second in the level of execution. The first stage includes four principals, e.g. the rule of the prevention, treatment, gradual training and giving information to the man. The second level possesses the principle of education, paying attention to the culprit’s rights and conditions of forgiveness in Islam during.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ethical Methodology
  • Islamic Training
  • Gradual Education
  • the Legislation of Prescribed Punishments
  • Implementation of Prescribed Punishments

مراجع

قرآن کریم

ابن ابی حاتم، عبدالرحمن، تفسیر القرآن العظیم، چاپ سوم، مکتبه نزار مصطفی الباز، ریاض، 1419 ه.ق.
ابن عطیه، عبدالحق، تفسیر المحرر الوجیز، چاپ اول، دار الکتب العلمیه، منشورات محمدعلی بیضون، بیروت، 1422 ه.ق.
ابن فارس، احمد بن زکریا، معجم مقاییس اللغه، مطبعه الاعلام الاسلامی، بیروت، 1404 ه.ق.
ابن کثیر، اسماعیل، تفسیر ابن کثیر (القرآن العظیم)، چاپ اول، دار الکتب العلمیه، منشورات محمد علی بیضون، بیروت، 1419 ه.ق.
ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، نشر الادب الحوزه، قم، 1405 ه.ق.
بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات، 1419 ه.ق.
بخاری، اسماعیل، صحیح البخاری، بیروت، دار ابن کثیر، 1407 ه.ق.
بشوی، محمد یعقوب، «بررسی تطبیقی روایات تفسیری فریقین درباره کوثر»، شماره 8، 1396 ه.ش.
بغوی، حسین بن مسعود، تفسیر معالم التنزیل، چاپ اول، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، 1420 ه.ق.
بلخی، مقاتل بن سلیمان، تفسیر مقاتل بن سلیمان، چاپ اول، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، 1423 ه.ق.
ثعالبی، عبدالرحمن، تفسیر الجواهر الحسان، چاپ اول، دار احیاء التراث العربی، بیروت، 1418 ه.ق.
ثعلبی، احمد، تفسیر الکشف و البیان، چاپ اول، دار احیاء التراث العربی، بیروت، 1422 ه.ق
جوهری، اسماعیل بن حمّاد، الصّحاح تاج اللغه و صحاح العربیه، بیروت، دار العلم الملایین، 1407 ه.ق.
حویزی، عبد علی بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، تصحیح هاشم رسولی، چاپ چهارم، اسماعلیان، قم،1415 ه.ق.
خازن، علی بن محمد، تفسیر خازن (لباب التأویل فی معانی التنزیل)، تصحیح عبدالسلام محمد علی شاهین، چاپ اول، دار الکتب العلمیه، منشورات محمد علی بیضون، بیروت، 1415 ه.ق.
خویی، سید ابوالقاسم، البیان فی علوم القرآن، «بی‌جا»، «بی‌نا»، «بی‌تا».
رازی، حسین بن علی، تفسیر روض الجنان و روح الجنان، تصحیح محمدمهدی ناصح، محمدجعفر یاحقی، چاپ اول، آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، مشهد، 1408 ه.ق.
رازی، فخرالدین محمد بن عمر، تفسیر کبیر (مفاتیح الغیب)، چاپ سوم، دار احیاء التراث العربی، بیروت، 1420 ه.ق.
راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، چاپ اول، دار الشامیه، بیروت، 1412 ه. ق.
سیوطی، عبدالرحمن، تفسیر الدرّ المنثور، چاپ اول، کتابخانه عمومی حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی (ره)، قم، 1404 ه.ق.
شاذلی، سید قطب بن ابراهیم، تفسیر فی ظلال القرآن، ترجمه: مصطفی خرم‌دل، چاپ دوم، نشر احسان، تهران، 1387 ه.ش.
شبّر، سید عبدالله، تفسیر الجوهر الثمین فی تفسیر الکتاب القرآن، چاپ اول، شرکه مکتبه الالفین، کویت، 1407 ه.ق.
شیبانی، اسحاق بن مرار، الجیم، «بی‌جا»، الهیئه العامه لشوون المطابع الامیریه، 1395 ه.ق.
طالقانی، محمود، پرتوی از قرآن، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1362 ه.ش.
طباطبایی، محمد حسین، المیزان، دفتر انتشارات اسلامی، قم، 1417 هق
طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، انتشارات ناصر خسرو، 1372 ه.ش.
طبرسى، احمد بن على، الإحتجاج على أهل اللجاج (للطبرسی)، 2جلد، نشر مرتضى - مشهد، چاپ: اول، 1403 ق.
طبری، محمد بن جریر، تفسیر جامع البیان، چاپ اول، دار المعرفه، بیروت، 1412 ه.ق.
طوسی، محمد بن حسن، تفسیر التبیان فی تفسیر القرآن، تصحیح احمد حبیب، عاملی، چاپ اول، دار احیاء التراث العربی، بیروت، «بی‌تا».
طوسى، محمد بن الحسن، الأمالی (للطوسی)، 1جلد، دار الثقافة - قم، چاپ: اول، 1414ق.
عبدالتواب، رمضان، مباحث در فقه اللغه و زبان شناسی عربی، ترجمه: حمیدرضا شیخی، تهران، معاونت فرهنگی آستان قدس، 1367 ه.ش.
فیض کاشانی، ملامحسن، تفسیر الصافی، تهران، انتشارات الصدر،1415.
فیومى، احمد بن محمد مقرى،‌ المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، قم، دارالرضی، بی تا
قادری، محمد طاهر، معارف الکوثر، لاهور، منهاج القرآن پبلیکیشنز، «بی‌تا».
قرطبی، محمد، تفسیر الجامع لاحکام القرآن، چاپ اول، ناصر خسرو، تهران، 1364 ه.ش.
قمی مشهدی، محمد، تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب، چاپ اول، ایران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران، 1368 ه.ش.
قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، قم، دارالکتاب، 1367 ه.ش.
کاشانی، فتح الله بن شکر الله، تفسیر منهج الصادقین فی الزام المخالفین، چاپ اول، کتاب‌فروشی اسلامیه، تهران، 1363 ه.ش.
کشی، محمد بن عمر، اختیار معرفة الرجال، بی تا ف بی جا
کوفى، فرات بن ابراهیم، تفسیر فرات الکوفی، 1جلد، مؤسسة الطبع و النشر فی وزارة الإرشاد الإسلامی - تهران، چاپ: اول، 1410 ق.
محمدعلی، رضایی کرمانی، بی‌بی زینب، مرتضی ایروانی، رهیافتی زبان شناسانه به واژه ابتر: سال پنجم، شماره 8، سال1396زبیدی، محمد مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، دارالهدایه، بیروت، «بی‌تا».
مراد فرج، ملتقی اللغتین العبریه و العربیه، مصر، النبطیه الرحمانیه، 1930 م.
مزراحی، المسیری، دائرة المعارف یهود، تهران، کنفرانس بین‌المللی حمایت از انتفاضه فلسطین 1382
مفید، محمد بن محمد، الأمالی (للمفید)، 1جلد، کنگره شیخ مفید - قم، چاپ: اول، 1413ق.
واحدی، ابی الحسن علی، اسباب النزول، ریاض، دارالثقافه الاسلامیه، 1984 م.
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار