نوع مقاله : علمی و پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری رشته علوم قرآن و حدیث دانشگاه قم
2 دانشیار دانشگاه قم
چکیده
تازه های تحقیق
تفسیر المنار که به پیشگامی تفاسیر اجتماعی نامور است و تفسیر المیزان که یکی از شاخص‌ترین این‌گونه‌ی تفسیری به شمار می‌آید، در بستری پر چالش با تمدن نوین غربی در جامعه‌ی اسلامی پدید آمدند. بازتاب برخورد با این تمدن، در جای‌جای این دو تفسیر، نمایان است. مفسران المنار با رویکرد باورمندی به توانمندی اسلام برای پردازش چارچوب زندگی والا در جامعه‌ی نوین به کوشش برای سازگاری احکام اسلامی با سنجه‌های خردورزانه، و توسعه و پیشرفت علمی تمدن غربی رو آوردند، اگرچه این رویکرد آنان را از اندیشه سکولار و باور به ناکارآمدی دین در دنیای جدید دورمی دارد، ولی به علت نداشتن اندیشه‌ای ساختارمند در برابر تمدن غربی با لایه‌های ایدئولوژیک ناهمخوان با بنیان‌های اندیشه‌ی اسلامی وبسنده کردن به لایه‌های روئین این تمدن ،یعنی توسعه و پیشرفت و رفاه، دچار لغزش‌هایی در ارزیابی احکام و آموزه‌های اسلامی با رویکردی خرد مدارانه از گونه خرد خود بنیاد و تجربه‌گرا و کوشش درهم‌سازی احکام اسلامی با اندیشه‌های غربی شده و تفسیر را به‌سوی رویکردی کارپذیرانه در واکنش به ستیزه‌جویی‌های تمدن غربی با اسلام کشانده است.
مفسر المیزان هم با دردمندی و باوری همانند ولی رویکردی دیگر به تفسیر پرداخت. علامه طباطبایی با نگرش سامانمند به تمدن غرب، در تفسیر خود، لایه‌های بنیادین و ایدئولوژیک تمدن غربی یعنی پایه های های اندیشه مادی را نشانه گرفت[S1] وبنابر این، رویکرد عقل‌گرایانه او نیز رویکردی برهانی بوده و موضعی پژوهش گرانه و نقادانه نسبت به جنبه‌های مختلف اجتماعی تمدن نوین غربی دارد. ایشان نه‌تنها به دنبال سازگار سازی آموزه‌های اسلامی با تمدن نوین غربی نیست، بلکه از پایگاه برتر و با رویکردی سنجش گرانه و کنشی، بنیان‌های اندیشگی و اجتماعی تمدن کنونی را در زمینه‌های گوناگون، همچون حقوق زن، مردم‌سالاری، آزادی و خوشبختی انسان، به چالش می‌کشد. آشکار است که چنین رویکردی چهره‌ای کارا، بالنده و پویا تراز تمدن اسلامی در روزگار نو رابه نمایش درمی‌آورد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
Abstract
The rational-social approach to the interpretation of the Quran, in the last two decades, has emerged in the wake of the emerging challenges of the Muslim community in the era of recession with modern Western civilization. Social commentary is an interpretive interpretation of the functionalist approach and with the ideal of processing the mighty face of Islam to advance society everywhere and everywhere. The confrontation with the modern-day Western civilization from the prominent features of the emergence of social interpretation is a worthy place in the attitude of the social commentator to make an effective and effective face of Islamic consciousness. This approach has reflected in the interpretation of al-Marwārba a feature of the social interpretation of Valmizan as one of the most significant of these interpretive tendencies.
Al-Manar's commentator, in order to represent the wise and profane face of Islam in coordinating the Qur'anic teachings with Western civilization, tries hardly to rely on his own wisdom and the material conceptions of supernatural truths, and to adapt certain Islamic laws to the norms of the western world of advancement from his compatriots. Take it. But al-Mizan, having benefited from pure wisdom, has transcended religious knowledge from the realm of its own wisdom. In his social approach, he also considers the origins of the present-day Western civilization to be incomprehensible with the monotheistic foundation of Islam; he also addresses the challenges of Islamic rulings against the defensive and reactionary base of Al-Manar as the fundamental achievements of the thinking of Western civilization. Ultimately, al-Mizan is more successful in treating the great, efficient, and dynamic face of Islam against the modern Western civilization in measuring Al-Mana
کلیدواژه‌ها [English]
)
ارسال نظر در مورد این مقاله