نوع مقاله : علمی و پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه قم
2 استاد یار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه قم
3 دانشجوی دکتری تفسیر تطبیقی دانشگاه قم
چکیده
تازه های تحقیق
نتایج
از آنچه بیان شد، آشکار گردید که دربارۀ هر حاکم و حکومتی، سوال از مشروعیت مطرح است و همۀ حکومتها در برابر چنین پرسشی قرار دارند؛ بهدیگربیان، یکی از مباحث کلیدی مربوط به حاکمیت، منشأ مشروعیت آن است و طبعاً هر نظام سیاسی باید پاسخگوی منشأ حاکمیت و مشروعیت خویش باشد. از صراحت آیات قرآن کریم پیرامون مسئلۀ حکومت، مفسران فریقین، بهاتفاق، قائل به آن شدهاند که خداوند متعال، منشأ ذاتی مشروعیت بوده و مرتبهای از ولایت خود را به برخی از بندگان تفویض کرده است که از جملۀ ایشان، نبی مکرم اسلام(ص) است. اما اختلاف عمده، بر سر منبع یا منابع مشروعیت حکومت حاکمان پس از پیامبر(ص) است؛ درحالیکه از نگاه امامیه تعیین حاکم بههیچوجه در منطقۀ فراغ نیست و هر حکومتی باید مشروعیت خویش را بهصورت مستقیم یا غیرمستقیم از خداوند متعال کسب کند، زیرا تنها اوست که حق حاکمیت بر انسانها را دارد و درنتیجه او میتواند این حق را به هرکسی که بخواهد، تفویض نماید؛ مفسران اهلسنت برخلاف مفسران امامیه، علیرغم پذیرش مشروعیت الهی حکومت و نصب امام با نص از جانب خداوند، این طریق را برای خلفای پیامبر ثابت شده نمیدانند و معتقدند امامت و حکومت از راههای گوناگون همچون بیعت و انتخاب اهل حل و عقد، ولایتعهدی و استخلاف امام سابق و همچنین زور و غلبه منعقد میشود؛ گرچه روش زور و غلبه، به صراحت مورد تأیید اکثریت ایشان قرار نگرفته و گروهی تنها درصدد توجیه مشروعیت حکومت حاکمانی که از این طریق به حکومت رسیدهاند، برآمدهاند و در مقابل، دستهای با بیانهای مختلف، به آن تاخته و مورد تخطئهاش قرار دادهاند.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
Received: 2019-11-17 | Accepted: 2020-05-21
Legitimacy is a trait in a ruling system by means of which the ruler regards his ruling correct and right, and people regard it their duty to obey the ruling power. In other words, legitimacy is an answer to the query as to why a certain group of people hold the right to rule and the rest must only obey them. Both Sunni and Shia interpreters of the Quran regard God as the source of the ruling legitimacy, hence they reason that as God is superior by far from having any material manifestation, He has certainly granted a level of His ruling legitimacy to certain people to undertake it. Like a great majority of Muslims, they also hold that God had granted this right to His messenger, the Prophet Muhammad, in his time. However, differences emerge on who should rule after the Prophet Muhammad. Shi'a interpreters of the Quran believe in the Divine legitimacy of ruling and the assignment of the Infallible Imam based on the explicit assertion indicated by God; nevertheless, Sunni interpreters hold that given the unestablished practice of nominating the imam, albeit its being proved, it may realize in a variety of ways, for instance, oath of allegiance (bay'ah), selection, election, nomination, succession, use of force, and domination. The last two ways are sometimes refuted.
© Najafi, M.J; Rahman Setayesh, M.K; Zharfi Yeganeh, Z. (2021) The Principles of Government Legitimacy as Envisaged by the Sunni and Shia Quran Interpreters. Biannual Journal of Comparative Exegetical Researches, 6 (12) 235-258. Doi: 10.22091/PTT.2020.3770.1455
کلیدواژهها [English]
ارسال نظر در مورد این مقاله