نوع مقاله : علمی و پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه صنعتی شاهرود
2 دانشیار گروه الهیات، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
چکیده
تازه های تحقیق
نتیجه
با توجه به آنچه در مقاله گفته شد، می‌توان نکات ذیل را نتیجه گرفت:
- فواصل پایان آیات از جنبه لفظی و دلالی دارای اهمیتند. فاصله از جنبه دلالی، به دلیل داشتن ارتباط وثیق با محتوای آیه، تأثیر بسیار زیادی در تفسیر محتوای آیه دارد و می‌تواند در تعلیل محتوای آیه یا برداشت نکته مهمی از آیه به مفسر کمک کند.
- علامه طباطبایی و آیت‌الله جوادی آملی هر دو به فواصل آیات توجه داشته و در موارد زیادی برای تبیین و تحلیل محتوای آیات از آن استفاده کرده‌اند؛ چنان‌که توجه به فاصله در این دو تفسیر با عبارات گوناگونی نشان داده شده است. این بحث در المیزان، با واژه‌های فاصله، رئوس آیات، سجع و قافیه، و در تسنیم، با تعابیر پایان آیات، مقاطع آیات، ختم آیات، هم‌قافیه بودن و فواصل، مطرح شده است.
-هر دو مفسر در تفسیرهای خود، از فاصله آیات در موارد زیادی برای تبیین و تفسیر محتوای آیه استفاده کرده‌اند که می‌توان در استفاده‌های مشترک و اختصاصی آن‌ها را دسته‌بندی کرد. کارکردهای تفسیری مشترک در هر دو تفسیر عبارتند از: برطرف ساختن ابهام و شبهه احتمالی از محتوای آیه؛ نقد و ردّ دیدگاه‌ها و احتمالات تفسیری؛ تبیین محتوای آیه؛ دریافت حکم از فاصله؛ تقویت، تأیید و تصحیح دیدگاه‌ها، وجوه و احتمالات تفسیری از آن.
- مفسر المیزان از فاصله برای نقد یا تأیید روایات سبب نزول و تأیید یا ترجیح قرائت بهره برده که از این ویژگی در تسنیم استفاده نشده است.
-آیت‌الله جوادی نیز در تفسیر تسنیم، از فاصله برای شاهد بر محتوای آیه، دلالت بر حکم آیه و دریافت پیام ازجمله پایانی آیه بهره برده که در تفسیر المیزان نیامده است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
The separators at the end of verses hold much importance from literal and denotative aspects. From the denotative aspect, since these separators have a strong place and connection with respect to the content of verses, they have a great impact on the interpretation of the content of the verse and can help in interpretation. Now how can the exegete use these separators in the exegesis and explanation of the content of verses? Do commentators hold the same view regarding the use of separators in the interpretation of a verse? In this article, through a descriptive-analytic method, we have reviewed and comparatively studied the uses of two great contemporary exegetes, Allamah Tabatabaei and Ayatollah Javadi Amoli, in explaining the content of verses. In this comparison, it will become clear that the following functions are common in both exegeses: dispelling the illusions of doubts and ambiguities from verses, critiquing exegetic views and possibilities, explaining the content of verses and deducing a judgment from verses using separators. However, Allamah has used separators specifically for strengthening, emphasizing, and rectifying exegetic views and possibilities, critiquing narrations that explain the circumstances of the revelation of verses, and emphasizing or prioritizing a certain reading. Ayatollah Javadi has also specifically employed them in Tafsīr Tasnīm as proofs for a topic, arguments for a rule present in a verse, perceiving a message, arriving at a conclusion from the verse, and explaining the temporariness of the rule of a verse.
کلیدواژه‌ها [English]
1.آخوندی، علی‌اصغر (1394)، فواصل و چگونگی ارتباط معنایی آن‌ها با آیات. تهران: دانشگاه تهران.
3.ابن خلدون، عبدالرحمان بن محمد (بی‌تا)، مقدمه تاریخ، بی‌جا.
4.ابن فارس احمد بن زکریا (1399 ق)، معجم مقاییس اللغه، بیروت: دار الفکر.
5.ابن منظور، محمد بن مکرم (1414 ق)، لسان العرب، بیروت: دار صادر.
6.باقلانی، محمد بن طیب (1997 م)، اعجاز القرآن، قاهره: دار المعارف.
7.جوادی آملی، عبدالله (1391 ش)، تسنیم؛ تفسیر قرآن کریم، قم: نشر اسراء.
8.حسناوی، محمد (1406 ق)، الفاصلة فی القرآن، بیروت: المکتب الاسلامی.
9.راغب اصفهانی، حسین بن محمد (بی‌تا)، معجم مفردات الفاظ القرآن، بی‌جا: دار الکاتب العربی.
10.رشید رضا، محمدرضا (1414 ق)، تفسیر القرآن الحکیم الشهیر بتفسیر المنار، بیروت: دار المعرفه.
11.رمّانی، علی بن عیسی، خطابی، حمد بن محمد و عبدالقاهر جرجانی (1387 ق)، ثلاث رسائل فی اعجاز القرآن للرّمانی و الخطابی و الجرجانی، قاهره: دار المعارف.
12.زرکشی، محمد بن عبدالرحمان (1415 ق)، البرهان فی علوم القرآن، بیروت: دار المعرفه.
13.زمخشری، محمد بن عمر (1407 ق)، الکشاف عن حقایق التنزیل، بیروت: دار الکتاب العربی.
14.سیوطی، جلال‌الدین (بی‌تا)، الاتقان فی علوم القرآن، بیروت: دار الجیل.
15.طباطبایی، سید محمدحسین (1370)، المیزان فی تفسیر القرآن، مترجم سید محمدباقر موسوی همدانی، چاپ چهارم، تهران: بنیاد علامه طباطبایی.
17.طبرسى، فضل بن حسن (1372)، مجمع‌البیان فی تفسیر القرآن، تهران: ناصرخسرو.
18.طبری، محمد بن جریر (1412 ق)، جامع البیان فى تفسیر القرآن (تفسیر الطبرى)، بیروت: دار المعرفه.
19.فراهیدی، خلیل بن احمد (1410 ق)، کتاب العین، قم: انتشارات هجرت.
20.فیروزآبادی، محمد بن یعقوب (1426 ق)، القاموس المحیط، بیروت: مؤسسه الرساله.
)
ارسال نظر در مورد این مقاله